38 tydzień ciąży to 36 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i 9 miesiąc ciąży, a do planowanego porodu pozostały już zaledwie 2 tygodnie. Płód jest donoszony — jego organizm jest dojrzały do samodzielnego życia poza ciałem matki. Powoli przestaje rosnąć i ustawia się w pozycji, w której zapewne przyjdzie na świat. W macicy pozostało niewiele miejsca, więc jest mało prawdopodobne, by ją zmienił. Na tym etapie ciąży dziecko ma wygląd typowego noworodka. Jest stosunkowo pulchne, z gładką różowawą skóra, którą nadal pokrywa maź płodowa.
Kobieta w ostatnich dniach lub tygodniach przed porodem może być bardzo zmęczona, często też dopada ją zniecierpliwienie. Chciałaby już cieszyć się ze szczęśliwego rozwiązania. Wiele objawów wskazuje na zbliżającą się akcję porodową np. skurcze przepowiadające, odejście czopa śluzowego czy nawet… biegunka. Sprawdź, jakie badania należy wykonać w ciągu kolejnych dwóch tygodni. Dowiedz się też, jakiego sprzętu możesz się spodziewać na sali porodowej i jakie parametry monitoruje się przy użyciu karty obserwacji porodu. Przekonaj się również, jak przebiega poród w przypadku bliźniąt. Kiedy możliwy jest poród pochwowy, a kiedy konieczne okazuje się cesarskie cięcie.
- Jak rozwija się płód w 38 tygodniu ciąży?
- Jak wygląda płód w 38 tygodniu ciąży?
- Objawy w 38 tygodniu ciąży
- Jakie badania należy wykonać w 38 tygodniu ciąży?
- Sala porodowa: co się na niej znajduje?
- Czym jest karta obserwacji porodu?
- Jak przebiega poród bliźniaków?
Jak rozwija się płód w 38 tygodniu ciąży?
38 tydzień ciąży to 36 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i 9 miesiąc ciąży. Do planowanego porodu pozostały mniej więcej 2 tygodnie, ale statystyki wskazują, że tylko ok. 5% kobiet rodzi w terminie1. Akcja porodowa może więc rozpocząć się niemal w każdym momencie — na tym etapie ciąży płód jest już w pełni ukształtowany i dojrzały, gotowy do samodzielnego życia oraz porodu. Od 37 tygodnia ciąży nazywamy go donoszonym.
Płód zgromadził już odpowiednią ilość tkanki tłuszczowej, dzięki czemu może utrzymać w miarę stabilną temperaturę ciała. Nadal przybiera na wadze, ale już nie w takim tempie, jak jeszcze parę tygodni temu. Waga donoszonego noworodka jest kwestią indywidualną, jednak zwykle waha się między 3400 gramów a 4500 gramów. Co ciekawe, noworodki płci męskiej są zazwyczaj cięższe2.
W tym momencie płód posiada już tylko niewielkie pozostałości meszku płodowego, które po porodzie zanikną całkowicie. Nadal jednak pokryty jest mazią płodową — gromadzi się ona szczególnie w fałdach skórnych, gdzie jej warstwa często jest o wiele grubsza3.
W 38 tygodniu ciąży wystarczającą dojrzałość osiągnęły już prawdopodobnie płuca płodu. W jelitach zgromadzona jest smółka, czyli pierwszy stolec dziecka. U płodów płci męskiej jądra najprawdopodobniej znajdują się już w worku mosznowym, chociaż czasem zdarza się, że do ich zstąpienia dochodzi dopiero podczas trwania pierwszego roku życia chłopca. Niezstąpienie jąder może stać się przyczyną różnego rodzaju problemów, dlatego zaraz po porodzie sprawdza się, czy u noworodka do niego doszło4.
Bardzo prawdopodobne, że płód znajduje się już w takiej pozycji, w jakiej dojdzie do porodu. W tym momencie ma tak niewiele miejsca w macicy, że trudno byłoby mu zmienić całkowicie położenie, chociaż może się to czasem zdarzyć. Prawdopodobnie doszło też już do wstawienia się główki płodu.
1. Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009
2, 3. Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009
4. Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009
Jak wygląda płód w 38 tygodniu ciąży?
W 38 tygodniu ciąży płód ma ok. 35 cm i waży mniej więcej 3100 gramów5. Ponieważ zgromadził już pokaźną ilość tkanki tłuszczowej, jest na tym etapie dość zaokrąglony i może być pucołowaty na twarzy. Dość pulchne są też jego kończyny. Głowa stanowi mniej więcej ¼ całego ciała, dzięki czemu nie zwraca już uwagi swoją nadmierną wielkością.
Z ciała płodu zniknął meszek płodowy, lecz wciąż widoczna jest na nim maź płodowa. Chociaż jest jej nieco mniej, pomoże w przejściu przez kanał rodny kobiety. Jej większe ilości znajdują się w fałdach skórnych dziecka.
Ze względu na większe wymiary płodu, konieczne jest przyjęcie przez niego skulonej pozycji, z podkurczonymi rękami oraz nogami. Z tego samego powodu ruchy dziecka stają się mocno ograniczone i nieco rzadsze — choć nadal pozostają silne.
Na palcach dłoni i stóp zauważyć można długie paznokcie, będące czasem nawet przyczyną powstawania zadrapań. Włosy na głowie płodu są dość długie i grube. Może on również mieć otwarte oczy w trakcie czuwania.
5. J.w.
Objawy w 38 tygodniu ciąży
W 38 tygodniu ciąży brzuch już się nie powiększa, a jeśli doszło do wstawienia się główki dziecka, zauważalnie się obniży. Jeżeli rodzimy po raz pierwszy, bardzo możliwe, że główka już się wstawiła – zwykle dzieje się to około 37 tygodnia ciąży. W przypadku wieloródek może to nastąpić nawet tuż przed rozpoczęciem akcji porodowej. Ponieważ dno macicy się obniża, mniejszy staje się uciska na narządy wewnętrzne znajdujące się w jamie brzusznej. Oznacza to zwykle koniec kłopotów ze złapaniem oddechu, a także zgagą czy niestrawnością. Trzeba jednak pogodzić się z jeszcze częstszym oddawaniem moczu, ponieważ zwiększa się ucisk na pęcherz moczowy. Spory dyskomfort powodować też może silny nacisk odczuwany w okolicach pochwy. Warto wiedzieć, że wstawienie się główki dziecka przed porodem to dobry znak, świadczący o tym, że prawdopodobnie możliwy będzie poród pochwowy6.
W ostatnich tygodniach lub nawet dniach ciąży możemy odczuwać bardzo silne zmęczenie, a także zniecierpliwienie czy frustrację, wynikające z faktu, że nie wiemy, kiedy rozpocznie się akcja porodowa. Wiele kobiet doświadcza prawdziwej huśtawki emocjonalnej, dlatego warto pamiętać o relaksie, krótkich drzemkach oraz unikaniu wysiłku czy stresu.
Powodem do stresu są często tzw. skurcze przepowiadające, które czasem pomylić można ze skurczami porodowymi. Pamiętajmy, że prawdziwe skurcze porodowe narastają: są coraz częstsze i coraz silniejsze, pojawiają się też regularnie i nie ustają np. po zmianie pozycji. Są też bardziej bolesne niż skurcze przepowiadające7.
Niedługo przed porodem doświadczyć możemy znaczenia krwią, czyli plamienia związanego z rozmiękczeniem szyjki macicy. Jeśli do tej pory nie nastąpiło odejście czopa śluzowego, również możemy się go spodziewać — zaobserwujemy dużą ilość śluzowej wydzieliny, która może być lekko podbarwiona krwią. Częste jest także swego rodzaju oczyszczanie się organizmu przed porodem — wiele kobiet doświadcza kilka dni przed rozpoczęciem akcji porodowej biegunki8.
Koniecznie udajmy się do szpitala lub skontaktujmy się z lekarzem, jeżeli:
– skurcze są bolesne, połączone z bólem w okolicach krzyża,
– skurcze są regularne, a ich intensywność oraz częstotliwość wzrasta,
– odczuwamy silną potrzebę parcia,
– odeszły wody płodowe, które mogą wyciekać powoli lub wylać się nagle,
– pojawia się silne krwawienie z dróg rodnych,
– nie czujemy ruchów płodu lub zauważamy wyraźny spadek ich częstotliwości9.
6. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
7. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005
8. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
9. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005
Jakie badania należy wykonać w 38 tygodniu ciąży?
Standardowo między 38 a 39 tygodniem ciąży wykonuje się kilka badań. Do obowiązkowych należą:
– badanie moczu,
– pomiar ciśnienia,
– pomiar wagi ciała,
– ocena wysokości dna macicy,
– pomiar tętna płodu,
– ocena ruchów płodu przez ciężarną.
Zalecana jest także ocena pH wydzieliny pochwowej10.
Czym jest koło porodowe?
Kołem porodowym nazywa się nowoczesny i wielofunkcjonalny model łóżka porodowego, które umożliwia rodzącej kobiecie przyjmowanie niemal dowolnej pozycji: od leżącej, przez siedząca, aż po stojącą.
– Nowoczesna konstrukcja pozwala na indywidualne regulowanie wielu parametrów jak np. wysokość siedziska, kąt nachylenia różnych elementów, obracanie i unoszenie otaczającej urządzenie spiralnej ramy czy dopasowywanie zagłówka.
– Ważną kwestią jest umożliwienie rodzącej przyjęcia pozycji wertykalnej, co pozwala na wygodne rodzenie z wykorzystaniem siły grawitacji.
– Ze względu na możliwość przekształcania koła porodowego na najróżniejsze sposoby, kobieta może pozostać kreatywna i w swobodny sposób poszukiwać najdogodniejszej pozycji.
– Koło porodowe jest świetnym wsparciem porodu aktywnego — wykorzystując jego elementy, kobieta może np. kręcić biodrami czy kucać, trzymając się zlokalizowanej nad głową ramy bądź praktycznych uchwytów, klęczeć z przodem ciała podpartym na bujającym się siedzisku, przyjąć pozycję stojącą z komfortowym podparciem itd.
– W Polsce koła porodowe są na razie dostępne tylko w nielicznych szpitalach. Stopniowo jednak zwiększa się zainteresowanie ich wykorzystaniem.
Sala porodowa: co się na niej znajduje?
Chociaż w szpitalach coraz częściej zwraca się uwagę na odpowiednią aranżację wnętrza, a rodzące mogą czasem skorzystać z przytulnej, urządzonej w domowym stylu sali, wiele kobiet i tak czuje się nieswojo w otoczeniu sporej ilości sprzętu medycznego czy nieznanych sobie urządzeń. Warto wiedzieć, czego można się spodziewać na sali porodowej. Pamiętajmy też, że mamy często możliwość wyboru sali z konkretnymi udogodnieniami np. wanną, prysznicem czy piłką do ćwiczeń — nasze preferencje powinny się znaleźć w przygotowanym wcześniej Planie Porodu.
Zadaniem sprzętu znajdującego się na sali porodowej jest w dużej mierze umożliwienie kobiecie przyjęcia odpowiedniej pozycji w poszczególnych fazach porodu.
– Jednym z podstawowych sprzętów na sali porodowej jest łóżko porodowe.
Nowoczesne łóżka są niezwykle funkcjonalnymi urządzeniami, które można regulować elektronicznie — podwyższać je i obniżać, zmieniać kąt nachylenia. Pozwala to na przyjęcie nie tylko pozycji leżącej, ale też siedzącej. Zazwyczaj dolna część łóżka jest zdejmowana, co umożliwia zamocowanie w tym miejscu sprzętu pozwalającego na przyjęcie pozycji litotomijnej — jest to jedna z pozycji horyzontalnych, podczas której kobieta leży ze zgiętymi i uniesionymi nogami, które zamieszcza na specjalnych podporach. Zdejmowana dolna krawędź łóżka pomaga też w uzyskaniu wygodnego dostępu do krocza kobiety np. w razie konieczności założenia szwów. Tak „przekształcone” łóżko porodowe przypomina nieco wyglądem fotel ginekologiczny.
– W wielu szpitalach możemy skorzystać z taboretu lub krzesła porodowego.
Taboret porodowy przypomina z wyglądu zwykły taboret, jest jednak mocno wycięty — jego siedzisko ma kształt litery „C”. Ten specyficzny kształt umożliwia wykorzystanie podczas porodu sił grawitacji, które ułatwiają przesuwanie się dziecka w kanale rodnym matki. Taboret posiada zwykle uchwyty, których rodząca może się przytrzymać. Krzesłem porodowym dawniej nazywano sprzęt podobny do fotela ginekologicznego; dziś taką rolę może pełnić nowoczesne łóżko porodowe. Obecnie nieraz używa się tego określenia zamiennie z taboretem porodowym — zwykle krzesła porodowe wyglądają podobnie, jednak posiadają oparcie. Niektóre taborety porodowe dostępne są w całych zestawach, np. ze specjalnymi podpórkami, dzięki którym kobieta może przyjmować na taborecie różne pozycje.
– Ponieważ coraz więcej kobiet decyduje się na poród aktywny i chce spontanicznie przyjmować różne pozycje, zazwyczaj na sali porodowej znajdują się też specjalne materace. Umożliwiają one np. bezpieczne przyjęcie pozycji kolankowo-łokciowej.
– Jeżeli chcemy rodzić w wannie, należy wyraźnie to zaznaczyć w Planie Porodu.
Obecnie spora część szpitali posiada sale porodowe z wannami, jednak nie jest to regułą. W przypadku chęci urodzenia dziecka do wody, czyli zanurzenia w wodzie nie tylko w pierwszym okresie porodu, lecz także w drugim, konieczne może być skorzystanie z basenu porodowego, co jest zdecydowanie mniej dostępną opcją.
– W nowoczesnych szpitalach znajdziemy często szeroki wybór sprzętu ułatwiającego poród aktywny.
Mogą być to wygodne worki sako, piłki do ćwiczeń, drabinki gimnastyczne czy specjalne liny, których można się trzymać, kręcąc biodrami. Jeżeli chcemy korzystać z tego typu sprzętu, upewnijmy się, że konkretny szpital jest w stanie go zapewnić.
Drugą grupę przedmiotów znajdujących się na sali porodowej stanowią sprzęty medyczne, służące do monitorowania stanu dziecka oraz matki, a także do przeprowadzania różnych zabiegów medycznych.
– Jednym z urządzeń medycznych często stosowanych na sali porodowej jest kardiotokograf, służący do przeprowadzania badania KTG. Jego zadaniem jest monitorowanie jednocześnie skurczów macicy (ich siły oraz częstotliwości) oraz pracy serca dziecka. W trakcie porodu sprawdza się np. jak płód reaguje na skurcze — czynność pracy serca powinna zmieścić się w przedziale 120-160 uderzeń na minutę, zmienność powinna wynosić 5-15 uderzeń11. Przy nieprawidłowej czynności serca lekarz może zalecić np. zmianę pozycji lub zastosować inne, adekwatne, rozwiązania.
– Podczas porodu często sięga się po UDT, czyli ultradźwiękowy detektor tętna. Za pomocą tego niewielkiego i przenośnego urządzenia możliwe jest wygodne monitorowanie tętna płodu.
– Na sali porodowej możemy znaleźć znajdujące się zwykle w pobliżu łóżka rurki z gazem, które w razie potrzeby przez maskę czy ustnik dostarczą środki przeciwbólowe bądź tlen.
– Kolejny przydatny sprzęt to pompa infuzyjna, umożliwiająca podawanie dokładnych dawek leków dożylnych, a także stojak na kroplówkę czy ciśnieniomierz.
– Na sali znajduje się też specjalny wózek służący do opieki nad noworodkiem. Jest wyposażony w grzejnik, zapewniający dziecku ciepło, posiada również zapas tlenu w razie potrzeby oraz sprzęt niezbędny do opieki nad świeżo urodzonym dzieckiem.
Czy w trakcie porodu mamy prawo jeść i pić?
Wiele osób uważa, że podczas porodu nie powinno się jeść ani pić. Rzeczywiście, przez dziesiątki lat w szpitalach zabraniano spożywania posiłków czy picia podczas akcji porodowej. Obecnie jednak odchodzi się od tego rozwiązania, zauważając korzyści związane ze swobodnym dostępem rodzącej do jedzenia oraz picia.
– Zakaz jedzenia i picia podczas porodu związany był z tzw. objawem Mendelsona. Jego autor, amerykański położnik Curtis Mendelson, uznał, że przyczyną częstego po znieczuleniu ogólnym zapalenia płuc u rodzących jest aspiracja treści żołądka. Nieprzyjmowanie pokarmów i napojów podczas porodu miało minimalizować ryzyko aspiracji do płuc jego zawartości.
– Badania nie potwierdzają tej tezy, a eksperci wskazują dodatkowo na fakt, że dziś nie stosuje się powszechnie przy porodzie znieczulenia ogólnego, a jeśli tak, drogi oddechowe zostają skutecznie zabezpieczone. Współcześnie aspiracja treści żołądkowej zdarza się niezwykle rzadko.
– Obecnie stwierdza się wiele negatywnych skutków pozbawiania rodzącej dostępu do jedzenia oraz picia. Wiąże się to z odwodnieniem, ketozą, wyraźnie silniejszym stresem i dłuższym porodem. Wszystko dlatego, że poród jest ogromnym wysiłkiem i jednocześnie wydatkiem energetycznym.
– Do zalet jedzenia oraz picia podczas porodu zaliczyć można krótszy czas porodu, wyższą punktację noworodka w skali Apgar, niższe ryzyko konieczności przyspieszania porodu za pomocą oksytocyny czy stosowania środków przeciwbólowych.
– Jeżeli decydujemy się na jedzenie podczas porodu, warto postawić na lekkostrawne potrawy o niskiej zawartości tłuszczu. Dobrze sprawdzą się też napoje izotoniczne czy te o lekko słodkim smaku.
– Pamiętajmy, że czasem faktycznie istnieją przeciwwskazania do jedzenia i picia w trakcie porodu np. po zastosowaniu opioidów.
Źródło: Otffinowska Anna, Czy rodzące mogą pić i jeść w czasie porodu? Doniesienia z badań, http://www.rodzicpoludzku.pl/Wiedza-o-porodzie/Czy-rodzace-moga-pic-i-jesc-w-czasie-porodu-doniesienia-z-badan.html
11. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
Czym jest karta obserwacji porodu?
Dokładne monitorowanie przebiegu porodu i jego postępu jest niezwykle istotne przy podejmowaniu decyzji odnośnie dalszego postępowania czy przeprowadzania różnego rodzaju zabiegów. Monitorowanie postępu porodu, a także samego stanu matki i dziecka, ułatwić może korzystanie z karty obserwacji porodu, czyli specjalnego arkusza zawierającego wiele przydatnych rubryk, na które w trakcie porodu nanosi się odpowiednie dane12.
Jakie informacje znajdują się na karcie obserwacji porodu?
– Na górze arkusza zamieszcza się zazwyczaj wszystkie najważniejsze dane na temat rodzącej i jej ciąży. Dotyczą one m.in. wieku, rodności i planowanego terminu porodu.
– Karta porodu zawiera informacje na temat ewentualnego znieczulenia czy podawanych leków.
– Aktualne wyniki badań kobiety m.in. ciśnienie krwi, tętno czy temperatura ciała.
– Informacje dotyczące położenia, ustawienia, ułożenia główki płodu.
Kardiotokografia zewnętrzna i wewnętrzna
Badania kardiotokograficzne możemy podzielić na kardiotokografię zewnętrzną oraz kardiotokografię wewnętrzną.
– Kardiotokografia zewnętrzna to badanie nieinwazyjne. Na brzuchu kobiety za pomocą specjalnych pasów zostają zamocowane dwa niewielkie urządzenia. Każde z nich ma inne zadanie — jedno monitoruje pracę serca płodu, a drugie czynność skurczową macicy. Pasy podłączone są do aparatu KTG, na którym wyświetlają się aktualne wyniki monitorowania.
– Kardiotokografia wewnętrzna jest badaniem inwazyjnym, a jednocześnie dokładniejszym. Elektroda zostaje przypięta do główki płodu (ewentualnie innej przodującej części ciała), a następnie podpięta do aparatu monitorującego. Jej zamocowanie jest możliwe tylko przy odpowiednim rozwarciu oraz pęknięciu pęcherza płodowego lub odejściu wód płodowych. Drugi czujnik znajduje się na brzuchu kobiety. To rozwiązanie stosuje się w sytuacji, gdy trudno jest wykryć ślady pracy serca płodu, brak jest widocznego postępu porodu czy istnieją powody, by sądzić, że dziecko jest zaniepokojone.
Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
– Informacje związane z przebiegiem akcji porodowej: czy doszło do pęknięcia/przebicia błon płodowych i wypłynięcia wód płodowych, o której godzinie kobieta odczuła pierwsze skurcze, kiedy zaczęły się skurcze parte, czy występuje krwawienie itp.
– Karta obserwacji porodu pozwala na zapisywanie danych dotyczących tętna płodu na poszczególnych etapach porodu.
– Kolejne informacje dotyczą rozwarcia szyjki macicy.
– Monitoruje się także skurcze macicy, określając ich częstość na kwadrans oraz czas trwania.
– Na karcie zawarte są informacje dotyczące napięcia macicy, które może być wzmożone, średnie bądź obniżone.
– Osoba prowadząc poród monitoruje też odczucia kobiety i ocenia jej odczuwanie bólu.
– Na bieżąco aktualizuje się lokalizację części przodującej: czy znajduje się na wchodzie, we wchodzie, czy też już w próżni.
12. J.w.
Jak przebiega poród bliźniaków?
Ciąża mnoga jest trudniejsza w prowadzeniu niż pojedyncza — podobnie jest z porodem, który staje się w tym przypadku o wiele bardziej skomplikowany.
– Przy ciąży mnogiej istnieje większe ryzyko powikłań matczynych jak np. stan przedrzucawkowy czy anemia.
– Ciąża mnoga to większe ryzyko wystąpienia takich problemów jak np. łożysko przodujące czy wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu.
– Ciąża mnoga sprzyja porodowi przedwczesnemu — aż 50% takich ciąż kończy się przed 37 tygodniem ciąży. Noworodki z ciąży mnogiej mogą być mniejsze i mniej rozwinięte niż te z ciąży pojedynczej, dlatego poród powinien odbywać się w miejscu zapewniającym specjalistyczną opiekę nad wcześniakami13.
W przypadku ciąży bliźniaczej niezwykle ważny jest sposób ułożenia obu płodów.
– W ok. 45% ciąż oba płody znajdują się w położeniu główkowym. To dobry znak, świadczący o tym, że prawdopodobnie możliwy będzie poród pochwowy (jest on zakończony powodzeniem w 60-70% takich sytuacji).
– Czasami pierwszy płód jest ułożony głową w dół, a drugi już nie — zdarza się to w 35% ciąż bliźniaczych. Istnieje możliwość obrócenia jednego z dzieci, jednak nie w każdej sytuacji jest to możliwe lub korzystne. Dlatego wzrasta prawdopodobieństwo zastosowania cesarskiego cięcia.
– Zdarza się również, że pierwszy płód jest ułożony pośladkowo bądź poprzecznie, a drugi pośladkowo, główkowo lub poprzecznie. Taka sytuacja dotyczy mniej więcej 20% ciąż bliźniaczych14.
Czy możliwe jest urodzenie trojaczków siłami natury?
Wiele kobiet zastanawia się, czy przy ciąży wielopłodowej możliwy jest poród siłami natury. O ile w przypadku bliźniąt jest to możliwe (pod warunkiem odpowiedniego położenia płodów i braku przeciwwskazań), o tyle w ciążach z trzema płodami lub większą liczbą płodów właściwie nie praktykuje się takiego rozwiązania.
Najnowsze badania wykazują, że możliwe jest bezpieczne urodzenie trojaczków siłami natury, jednak tylko w szczególnych okolicznościach oraz po spełnieniu ściśle określonych wymogów — taka sytuacja jest niezwykle rzadka. Standardowo trojaczki oraz dzieci z ciąż z większą ilością płodów przychodzą na świat poprzez cesarskie cięcie.
Źródło: dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
Czy możliwe jest urodzenie bliźniaków siłami natury?
Urodzenie dwójki dzieci siłami natury nie jest wykluczone, chociaż będzie to o wiele bardziej skomplikowane niż w przypadku ciąży pojedynczej. Konieczne jest dokładne przebadanie kobiety w pierwszej fazie porodu, co pozwoli sprawdzić aktualne ułożenie oraz wymiary dzieci.
– Poród bliźniaków odbywa się z reguły na większej sali porodowej, ze względu na większą ilość osób z personelu medycznego, które będą na niej potrzebne.
Kobieta powinna mieć zagwarantowany szybki dostęp do sprzętu medycznego oraz sali operacyjnej, gdyby zaistniała potrzeba przeprowadzenia cesarskiego cięcia. Często poród bliźniąt przeprowadza się w znieczuleniu zewnątrzoponowym, co pozwala w razie konieczności na szybsze cesarskie cięcie.
– Podczas porodu dzieci muszą być stale monitorowane.
Zwykle w przypadku porodu bliźniaków jego pierwszy okres jest nieco krótszy, natomiast drugi zbliżony długością do porodu pojedynczego. Po urodzeniu pierwszego dziecka natychmiast zaciska się sznur pępowinowy tuż przy noworodku oraz na końcu pępowiny prowadzącej do łożyska — pozwala to zapobiec transfuzji krwi od drugiego, znajdującego się jeszcze w macicy dziecka.
– Jednym z problemów podczas porodu bliźniaków może być poprzeczne ułożenie drugiego dziecka.
Jeżeli mamy do czynienia z taką sytuacją, lekarz prawdopodobnie spróbuje poprzez delikatny ucisk obrócić dziecko w macicy. Czasami niezbędne jest najpierw przeprowadzenie USG, aby przekonać się, czy częścią przodującą jest główka czy miednica. W przypadku położenia pośladkowego obracanie płodu jest bowiem niewskazane.
– Okres oczekiwania na poród drugiego dziecka może mieć różną długość.
Po urodzeniu pierwszego z bliźniąt dochodzi z reguły do zmniejszenia czynności skurczowej macicy — w takiej sytuacji konieczne może być podanie oksytocyny. Przyjmuje się, że w przypadku nieurodzenia drugiego dziecka w ciągu mniej więcej 30 minut znacznie wzrasta prawdopodobieństwo cesarskiego cięcia. Bardzo ważne jest, żeby do porodu drugiego dziecka doszło stosunkowo szybko — łożysko oddziela się od ścian macicy i istnieje ryzyko niedotlenienia15.
– Pożądana jest sytuacja, w której błony płodowe drugiego dziecka pękają dopiero po jego obniżeniu się aż do pochwy
Dzięki temu szyjka macicy pozostałaby rozszerzona. Często jednak zdarza się, że błony pękają wcześniej i konieczne może okazać się naprowadzenie główki dziecka (ewentualnie innej przodującej części ciała) w dół przez lekarza, za pomocą wprowadzonej do pochwy dłoni.
Czym jest zespół przetaczania krwi między płodami?
Zespół przetaczania krwi między płodami jest też nazywany potocznie zespołem podkradania w ciąży bliźniaczej. Możemy o nim mówić w sytuacji, kiedy zaburzony jest przepływ krwi pomiędzy płodami, na skutek czego jeden z nich staje się biorcą, drugi dawcą.
– Dawca ponosi dodatkowy wysiłek, pompując krew zarówno do swojego organizmu, jak i do organizmu drugiego płodu. Traci więc zbyt dużo energii, co przyczynia się do zwolnienia wzrostu i zbyt małej ilości płynu owodniowego.
– Biorca otrzymuje więcej krwi niż dawca, nie zużywając jednocześnie tak dużo energii jak on. Płód będący biorcą jest więc znacznie większy i otacza go zwiększona ilość płynu owodniowego.
– Zespół podkradania stwarza poważne zagrożenie, w szczególności dla dziecka będącego dawcą — może zakończyć się nawet przedwczesnym porodem i śmiercią dziecka. Na szczęście to powikłanie występuje bardzo rzadko i dotyczy tylko bliźniąt jednokosmówkowych, czyli mających jedno wspólne łożysko.
Źródło: Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005, Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
– W przypadku ciąży mnogiej niezwykle istotne jest prawidłowe przeprowadzenie trzeciego okresu porodu. Macica jest po takiej ciąży bardzo rozciągnięta, więc istnieje ryzyko wystąpienia krwawienia poporodowego. Dlatego wskazane jest aktywne prowadzenie tego okresu porodu i podanie większej ilości oksytocyny bądź innych leków naskurczowych16.
Kiedy przeprowadza się poród bliźniaków przez cesarskie cięcie?
Przy ciąży mnogiej wzrasta częstotliwość wykonywania cesarskiego cięcia. Wynika to m.in. z faktu, że nawet o ile pierwsze dziecko urodzi się w naturalny sposób, o tyle drugie może być nieprawidłowo ułożone i potrzebować pomocy chirurga. W przypadku planowanego cesarskiego cięcia zaleca się przeprowadzenie go w 37 czy 38 tygodniu ciąży. Wcześniej układ oddechowy może być niedostatecznie dojrzały.
„Cesarkę” planuje się, kiedy:
– częścią przodującą nie jest głowa, a inna część ciała,
– mamy do czynienia z łożyskiem przodującym,
– u dzieci lub któregoś z nich występują poważne wady,
– stwierdzono zespół przetaczania krwi między płodami,
– dzieci są bliźniętami syjamskimi,
– doszło do zahamowania wzrostu,
– drugie dziecko jest ok. 500 gramów cięższe od pierwszego17.
13. J.w.
14. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
15, 16, 17. Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009
Źródła:
– Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009
– Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r.
– Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005
– Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009
– Otffinowska Anna, Czy rodzące mogą pić i jeść w czasie porodu? Doniesienia z badań, http://www.rodzicpoludzku.pl/Wiedza-o-porodzie/Czy-rodzace-moga-pic-i-jesc-w-czasie-porodu-doniesienia-z-badan.html
– Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
– dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
Autor:
Sylwia
„W 38 tygodniu ciąży wystarczającą dojrzałość osiągnęły już prawdopodobnie płuca płodu.”
