Zarówno lekarze, jak i producenci testów ciążowych wskazują, iż domowe badanie najlepiej wykonać w terminie spodziewanej miesiączki. W praktyce jednak podwyższone stężenie hormonu beta hCG ujawnia się w moczu nawet kilka dni wcześniej. Należy jednak pamiętać, iż wcześnie wykonany test ciążowy może dać wynik fałszywie negatywny, a w niektórych przypadkach nawet fałszywie pozytywny. Warto więc wiedzieć, kiedy najlepiej zrobić test ciążowy, aby wynik był miarodajny.
- Pierwsze objawy ciąży
- Jak działa test ciążowy
- Testy ciążowe – rodzaje
- Kiedy zrobić test ciążowy
- Wiarygodność wcześnie wykonanego testu ciążowego
- Wiarygodność testu ciążowego – prawidłowe wykonanie
- Dwie kreski na teście ciążowym – co dalej
Dyskretny, przeprowadzony w domowym zaciszu, przy prawidłowym wykonaniu dający wiarygodny wynik – test ciążowy to tak naprawdę pierwsze badanie, które wykonuje kobieta spodziewająca się dziecka. Pozwala też wykluczyć ciążę i uspokoić te panie, które powiększenia rodziny raczej nie planują lub odkładają je na później. Działanie testu ciążowego jest proste, jednak uzyskanie miarodajnego wyniku wymaga przestrzegania kilku zasad.
Po jakim czasie zrobić test ciążowy, aby wynik był wiarygodny? Oczywiście najlepiej byłoby, żeby wykrywał odmienny stan w kilka godzin po stosunku. Niestety, nawet najdroższe i najlepsze produkty nie dają takich możliwości. Niezależnie od tego, czy kobieta bardzo pragnie potomstwa, czy z niepokojem myśli o ewentualnej ciąży, na wykonanie testu ciążowego musi trochę poczekać.
Pierwsze objawy ciąży
Brak okresu, mdłości, wymioty, plamienie, podwyższona temperatura i zmęczenie – to mogą, choć nie muszą być objawy wczesnej ciąży. Stres, infekcja, zaburzenia hormonalne – czynniki te mogą wpłynąć na wystąpienie dolegliwości kojarzonych z ciążą. Kobieta nie musi jednak żyć w niepewności aż do dnia wizyty u ginekologa – z pomocą przychodzi test ciążowy. W istocie jego wykonanie jest bardzo ważne, chociażby ze względu na konieczność wprowadzenia pewnych zmian przez przyszłą mamę, m.in. wykreślenia ze swojej diety alkoholu i niektórych potraw.
Pierwsze objawy ciąży to wynik zmian hormonalnych, jakie zachodzą w organizmie kobiety. Progesteron – hormon produkowany przez ciałko żółte – przygotowuje błonę śluzową macicy na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej i wspiera jej rozwój. Natomiast gonadotropina kosmówkowa (beta hCG) – hormon produkowany przez trofoblast, odpowiada za ochronę i podtrzymanie rozwijającego się życia. To właśnie poziom tego hormonu badają testy ciążowe.
Przeczytaj także: Pierwsze objawy ciąży – jak je rozpoznać?
Jak działa test ciążowy
Ujmując rzecz w skrócie, test ciążowy bada poziom stężenia hormonu beta hCG w moczu. Wzrasta on według określonych norm w każdej prawidłowej ciąży. Działanie testu jest bardzo proste – po naniesieniu w odpowiedni sposób kilku kropel moczu w wyznaczone do tego miejsce (różne w zależności od rodzaju testu), niewielka płytka nasiąka i pojawia się czerwona kreska kontrolna (C). Wskazuje ona na prawidłowe działanie testu.
Jeśli kobieta nie jest w ciąży, na teście zobaczy tylko jedną kreskę kontrolną. Jeśli natomiast jej organizm przygotowuje się do ochrony poczętego życia przez najbliższe miesiące – zobaczy ona dwie kreski – kontrolną (C) i testową (T). Ta druga może być wyraźna lub blada – w zależności od poziomu stężenia beta hCG w moczu. Jeśli na teście nie pojawi się żadna kreska, wynik jest nieważny – badanie należy powtórzyć z użyciem nowego produktu.
Testy ciążowe – rodzaje
Na rynku dostępne są różnego rodzaju testy ciążowe. Wśród nich należy wymienić testy ciążowe paskowe, strumieniowe i płytkowe. Test ciążowy paskowy wymaga zebrania niewielkiej ilości moczu do pojemnika i zanurzenia w nim cienkiej końcówki. Test strumieniowy uważany jest za najbardziej wygodny – końcówkę testera przytrzymuje się przez kilka sekund w strumieniu moczu. Natomiast w przypadku testu płytkowego należy za pomocą pipety nanieść kilka kropel moczu w wyznaczonym miejscu płytki testowej.
Testy ciążowe różnią się także czułością. Standardowo wykrywają stężenie beta hCG na poziomie 20 mlU/ml, 25mlU/ml lub 30mlU/ml. Na rynku dostępne są także testy bardzo czułe – wykrywają one stężenie beta hCG już na poziomie 10mlU/ml. Czym mniej czuły test, tym dłuższy czas oczekiwania na wynik. Wskazówki związane z prawidłowym wykonaniem testu zawsze umieszczone są na ulotce konkretnego produktu – należy się ich ściśle trzymać, aby uzyskany wynik testu ciążowego był wiarygodny.
Zobacz także: Rodzaje testów ciążowych
Kiedy zrobić test ciążowy
Na ulotkach większości testów ciążowych można znaleźć wskazanie, iż badanie najlepiej wykonać w terminie spodziewanej miesiączki. W praktyce na bardziej czułych testach dwie kreski mogą pojawić się nawet 8-9 dni po zapłodnieniu. Po ilu dniach zatem zrobić test ciążowy, aby był on wiarygodny? Choć żyjąca w niepokoju kobieta chce jak najszybciej potwierdzić lub wykluczyć ciążę, istnieją ważne powody, dla których z wykonaniem testu ciążowego lepiej poczekać.
Hormon beta hCG zaczyna być produkowany w momencie zagnieżdżenia zarodka w macicy. Zanim jednak do tego dojdzie, zapłodniona komórka jajowa wędruje około 6 dni przez jajowód. Mniej więcej 2 dni po zagnieżdżeniu zarodka w endometrium wyższe stężenie beta hCG zaczyna być wykrywalne w krwi i w moczu. Dlatego właśnie szacuje się, iż test ciążowy najwcześniej może dać pozytywny wynik 8-10 dni po stosunku.
Wiarygodność wcześnie wykonanego testu ciążowego
Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż test wykonany 8-10 dni po stosunku da wynik fałszywie negatywny. Na tak wczesnym etapie stężenie beta hCG może jeszcze nie być na tyle wysokie, by wykryło je badanie moczu. Poza tym owulacja mogła nastąpić nawet 2-3 dni po stosunku, a to oznacza zapłodnienie w terminie późniejszym, niż kobieta się spodziewa. Tak wcześnie wykonany test i tak trzeba powtórzyć.
Testy ciążowe bardzo rzadko dają wynik fałszywie pozytywny. Może się tak jednak stać, jeśli zostanie wykonany zbyt wcześnie. Implantacja zapłodnionej komórki jajowej może się nie udać – w praktyce zagnieżdżenie zarodka kończy się sukcesem tylko w 60%. W tym czasie jednak trofoblast już może zacząć produkować gonadotropinę kosmówkową. W takim wypadku na teście może pojawić się blada druga kreska. Nieudana implantacja zarodka kończy się zwykłą miesiączką, a kobieta nie ma świadomości, że doszło do zapłodnienia. Zdecydowanie lepiej w tej nieświadomości pozostać i nie robić sobie złudnych nadziej (lub obaw), gdy zbyt wcześnie wykonany test da wynik pozytywny.
Warto wiedzieć: gdy druga kreska jest bardzo blada
Dwie kreski na teście ciążowym wskazują wynik pozytywny, niezależnie od zabarwienia kreski testowej. Blada kreska testowa prawdopodobnie wskazuje na bardzo wczesną ciążę. Powtórzony następnego dnia lub za dwa dni, test powinien już wykazać dwie wyraźne kreski.
Jeżeli jednak powtarzane przez kilka dni testy wciąż pokazują kobiecie bladą drugą kreskę, warto uda się do lekarza jak najszybciej. Wolno wzrastający poziom beta hCG może wskazywać na ciążę pozamaciczną lub zagrażające poronienie. Stężenie tego hormonu wzrasta także przy niektórych chorobach, m.in. zmiana nowotworowych, chorobach nerek lub tarczycy, jak również w okresie okołomenopauzowym i przy przyjmowaniu niektórych leków antydepresyjnych.
Warto również wiedzieć, iż tuż po owulacji w organizmie kobiety wzrasta stężenie hormonu podobnego do beta hCG. Wykonany w takim terminie test ciążowy może przynieść wynik fałszywie pozytywny – blada druga kreska najpewniej już nie pojawi się na teście powtórzonym następnego dnia.
Wiarygodność testu ciążowego – prawidłowe wykonanie
Przeprowadzony w odpowiednim terminie, zgodnie ze wskazówkami umieszczonymi na ulotce producenta, test ciążowy daje 99% pewności pozytywnego lub negatywnego wyniku. Dwie wyraźne kreski to dla kobiety wiarygodny znak, iż w jej ciele rozwija się nowe życie. Uznaje się, iż negatywny wynik testu wykonanego po 10. dniu od stosunku również jest miarodajny. Jeśli miesiączka nastąpi w terminie lub nawet z opóźnieniem, nie ma potrzeby powtarzania badania.
Należy pamiętać, iż na prawidłowość wykonania testu ciążowego ma wpływ nie tylko termin jego wykonania. Ważne jest, by do badania użyć moczu zebranego tuż po przebudzeniu – stężenie beta hCG jest wtedy najwyższe. Testów nigdy nie należy używać po terminie ważności. Każdy z nich jest jednorazowy, więc nawet przy negatywnym wyniku produktu nie można użyć ponownie. Wynik testu ciążowego odczytuje się zawsze w czasie wskazanym w ulotce – nie ma sensu spoglądać na niego np. po godzinie, ponieważ pasek testowy może ulec przebarwieniu, niemającym nic wspólnego z ciążą.
Dwie kreski na teście ciążowym – co dalej
Uzyskanie pozytywnego wyniku testu ciążowego powinno skłonić przyszłą mamę do jak najszybszego zapisania się do lekarza. Wykona on standardowe badanie oraz zleci USG – już w 5. tygodniu ciąży potwierdzi ono obecność pęcherzyka ciążowego w macicy. W 6. tygodniu natomiast możliwe jest już wykrycie akcji serca dziecka. Ginekolog prowadzący ciążę zleci także inne badania, m.in. morfologię krwi, badanie ogólne moczu i cytologię.
Stężenie beta hCG wykazuje także badanie krwi – jest ono bardziej precyzyjne niż badanie moczu. Może je zlecić lekarz, choć zwykle nie jest refundowane. Kobieta spodziewająca się dziecka może także samodzielnie zlecić test laboratoryjny. Badanie takie jest odpłatne, w zależności od regionu może wynosić 25-35 zł. Należy jednak pamiętać, iż test beta hCG z krwi wykonuje się takim samym terminie, co domowy test ciążowy – najwcześniej 8.-10. dnia po stosunku.
Warto wiedzieć: jak wzrasta beta hCG w ciąży
Badanie laboratoryjne stężenia hormonu beta hCG w krwi pozwala nie tylko potwierdzić lub wykluczyć odmienny stan kobiety, ale też oszacować, który to tydzień ciąży i czy rozwija się ona prawidłowo.
Stężenie gonadotropiny kosmówkowej w pierwszych tygodniach prawidłowej ciąży powinno wzrastać według następującego schematu:
7. dzień po owulacji – 3. tydzień ciąży: mniej niż 5 mIU/ml
3. tydzień ciąży: 5-50 mIU/ml
4. tydzień ciąży: 4-426 mIU/ml
5. tydzień ciąży: 19-7340 mIU/ml
6. tydzień ciąży: 1080-56500 mIU/ml
7.-8. tydzień ciąży: 7650-229000 mIU/ml
9.-12. tydzień ciąży: 25700-288000 mIU/ml
Należy jednak pamiętać, iż odstępstwa od powyższych norm nie zawsze oznaczają nieprawidłowości. Na przykład wyższe stężenie beta hCG obserwuje się w ciąży bliźniaczej.
Autor:
Darek
„Test ciążowy bada poziom stężenia hormonu beta hCG w moczu. Wzrasta on według określonych norm w każdej prawidłowej ciąży.”
