W ciąży świadomie rezygnujemy z wielu przyzwyczajeń. Dostosowujemy się do nowej sytuacji i do rozwijającego się w nas życia. Wszystko to robimy dla dobra dziecka. Staramy się wprowadzić zdrową dietę, odstawiamy alkohol, przestajemy palić. Ale co z kawą? Kawa rozbudza nas o poranku, pomaga się skoncentrować, ale też towarzyszy nam w chwilach relaksu i poprawia nastrój. Wiele badań potwierdza pozytywne aspekty picia kawy, ale jak wpływa na kobietę w ciąży? Czy napój bogów będzie służył przyszłej mamie i dziecku, czy kawa w ciąży może będzie szkodzić?
- Jaki wpływ ma kawa na ciężarną?
- Dlaczego nie należy przekraczać zalecanej dawki kawy w ciąży?
- Jaki wpływ ma kawa na dziecko ?
- Kiedy kawa w ciąży jest niewskazana?
- Czy kawa ma właściwości zdrowotne ?
- Kofeina to nie tylko kawa
- Kawa przed i po ciąży
Jaki wpływ ma kawa na ciężarną?
Organizm kobiety, często sam rezygnuje z kawy w ciąży. Panie, zwłaszcza w I trymestrze, borykają się z nudnościami, a wiele zapachów i smaków je drażni. Czasem jednak mamy ochotę na kawę. Czy i ile wolno jej wypić? Dopuszczalna dzienna dawka kofeiny dla przyszłych mam to 200‑300 mg. Taką ilość znajdziemy w 2-3 filiżankach „małej czarnej”. Jest to niewielka dawka kofeiny i choć przenika do łożyska, nie jest dla dziecka szkodliwa. Napar nie powinien być zbyt mocny. Warto wybierać kawę z dodatkiem mleka. Mleko łagodzi jej kwasotwórcze działanie. Jest to istotne, bowiem panie w ciąży często zmagają się z nieprzyjemnymi skutkami zgagi. Czarna kawa, bez mleka, może nadkwasotę tylko zaostrzyć.
Zobacz także: Częsta i nieprzyjemna dolegliwość ciążowa – zgaga!
Dlaczego nie należy przekraczać zalecanej dawki kawy w ciąży?
Lekarze ostrzegają – kawa w ciąży, może mieć negatywny wpływ na ciężarną i na dziecko, jeżeli będzie spożywana w nadmiarze. Kofeina, w dużej dawce, wypłukuje z organizmu wapń, cynk, potas i magnez. Uniemożliwia przyswajanie w pełni żelaza, tak potrzebnego do rozwoju dziecka. Ponadto należy pamiętać, że wraz z rozwojem dziecka, zwiększa się ilość krwi w obiegu. To powoduje, że kofeina utrzymuje się dłużej w organizmie kobiet, a tym samym, dłużej pozostaje w organizmie dziecka.
W II trymestrze, będzie trawiona dwa razy dłużej, a w III trymestrze już trzy razy dłużej, niż u kobiety niebędącej w ciąży. Kawa działa moczopędnie, co w przypadku pań w ciąży i tak już często korzystających z toalety, może być wyjątkowo uciążliwe. Kofeina pobudza, więc przekroczenie dziennej dawki, może prowadzić do problemów ze snem oraz zaburzać rytm serca.
Powszechnie wiadomo, jaki wpływ ma kawa (nie tylko) na ciężarną – podnosi ciśnienie. W ciąży wysokie ciśnienie jest wyjątkowo niebezpieczne, może bowiem ograniczać przepływ krwi przez łożysko. Dziecko nie otrzymuje wówczas niezbędnych substancji odżywczych, może nawet dojść do niedotlenienia płodu.
Jaki wpływ ma kawa na dziecko?
Podobny jak na przyszłą mamę. Badania przeprowadzone przez amerykańskich naukowców wskazują, że umiarkowane spożycie kawy jest bezpieczne zarówno dla matki, jak i dziecka. Picie kawy w stanie błogosławionym, w niewielkich ilościach, nie ma wpływu na przebieg ciąży i rozwój wad wrodzonych u dziecka.
Jeżeli kobieta ciężarna pije za dużo kawy, dziecko może być nadpobudliwe, cierpieć na bezsenność oraz mieć zaburzoną pracę serca. Może też urodzić się z niską masą urodzeniową. W skrajnych przypadkach może dojść do przedwczesnego rozwiązania, albo nawet poronienia. Dotyczy to oczywiście sytuacji, w których ciężarna systematycznie wypija duże ilości kawy.
W „The American Journal of Obstetrics and Gynaecology” opublikowano badania na temat związku między piciem kawy a poronieniem. Okazuje się, że wystarczą 4 filiżanki tego trunku dziennie, żeby dwukrotnie zwiększyło się ryzyko utraty dziecka.
Kiedy kawa w ciąży jest niewskazana?
Niezależnie od limitu 2-3 filiżanek, w pewnych sytuacjach kawa w ciąży, w ogóle nie jest wskazana. Przede wszystkim, kiedy ciężarna cierpi na nadciśnienie tętnicze. Trzeba pamiętać, jaki wpływ ma kawa na ciężarną i na dziecko – zawsze działa pobudzająco, także dla układu krążenia. Podwyższone ciśnienie, czy nadciśnienie w ciąży wyklucza picie kawy.
W przypadku niskiego ciśnienia, kawa w ciąży będzie nawet pewnego rodzaju remedium. Wówczas można sobie częściej pozwolić na „małą czarną”. Oczywiście w granicach zalecanej normy.
Przeciwwskazaniami do picia kawy w ciąży, będą także problemy z refluksem oraz inne choroby w obrębie żołądka np. choroba wrzodowa. W ciąży nadkwasota może się jeszcze nasilać, a picie “małej czarnej” powoduje produkcję kwasu solnego. Jeżeli nie możemy się obyć bez kawy, wówczas warto sięgnąć po wersję bezkofeinową (chociaż ona także zawiera śladowe ilości kofeiny) albo kawę zbożową.
Zobacz także: Ciśnienie w ciąży – jakie ciśnienie jest bezpieczne, skoki ciśnienia
Czy kawa ma właściwości zdrowotne?
Kawa jest napojem bogatym w przeciwutleniacze, czyli antyoksydanty. Pozwalają one regulować ilość wolnych rodników w naszym organizmie. Nadmiar wolnych rodników odpowiedzialny jest za starzenie się organizmu oraz przyczynia się do chorób tj. choroba Parkinsona i Alzheimera, ale także chorób stawów, mięśni czy nawet serca. Na właściwości zdrowotne kawy ma wpływ sposób przygotowania. Najwięcej przeciwutleniaczy znajdziemy w kawie przygotowanej w ekspresie ciśnieniowym, mniej w parzonej, a jeszcze mniej w rozpuszczalnej.
Jest także drugi aspekt, wynikający ze sposobu parzenia. Dzięki filtrom stosowanym w ekspresach do kawy, oddzielone zostają fusy. To w nich znajdują się tłuszcze, które mogą szkodzić np. na układ krążenia. Dlatego najzdrowsza, także w ciąży, będzie kawa z ekspresu.
Napój bogów pomaga w walce z niskim ciśnieniem oraz pozytywnie wpływa na perystaltykę jelit, przeciwdziałając zaparciom. Niemniej jednak, należy pamiętać, że kawa pomaga, ale tylko spożywana w umiarze. Dotyczy to w szczególności kobiet w ciąży. O ile nie ma przeciwwskazań zdrowotnych (patrz Kiedy kawa w ciąży jest niewskazana?) kobiety mogą sobie pozwolić na kawę w ciąży.
Warto wybierać wersję bez sztucznych dodatków. W kawach typu 3 w 1, oprócz dużej ilości cukru, znajdziemy też konserwanty i tłuszcz palmowy. Jeżeli więc, mamy ochotę na “małą czarną” w ciąży, niech będzie to niezbyt mocna kawa z ekspresu (najlepiej ciśnieniowego).
Niezależnie od tego, czy spodziewamy się dziecka, nie można zapominać, że kawy nie powinno się pić zbyt gorącej. Najlepiej smakuje i jest najbezpieczniejsza, gdy nie przekracza temperatury 65 stopni C. Picie zbyt gorącego naparu zwiększa ryzyko zachorowalności na raka przełyku.
Kofeina to nie tylko kawa
W kawie stężenie kofeiny będzie różne w zależności od tego, jak mocny napar wybierzemy. Ale kofeina występuje nie tylko w kawie. To także składnik herbaty, czekolady, coli, czy popularnych napoi energetycznych. Niektóre leki przeciwbólowe są tworzone na bazie kofeiny. O ile przyszłe mamy odstawiają na bok słodzone napoje z dużą zawartością kofeiny, to jednak herbata, a zwłaszcza czekolada może się okazać częstym przysmakiem w okresie ciąży. Warto się zastanowić, zanim sięgniemy po kolejną filiżankę mocnej czarnej herbaty lub kawy, czy aby ilość spożytej łącznie w danym dniu kofeiny, nie odbije się negatywnie na maluszku. Nawet kawa bezkofeinowa, jest taka tylko z nazwy. W niej także znajdziemy kofeinę.
Zawartość kofeiny i kalorie w przeciętnej porcji produktu:
Espresso 63 mg i 1-2 kcal w 25-35 ml
Kawa parzona 75-140 mg i 2 kcal w 240 ml
Rozpuszczalna 50-70 mg i 5 kcal w 240 ml
Kawa zbożowa 0 mg i 10 kcal w 240 ml
Bezkofeinowa 3-7 mg i 1 kcal w 240 ml
Czarna herbata 70 mg i 2-3 kcal w 250 ml
Zielona herbata 42 mg i 10 kcal w 240ml
Cola 25 mg i 93 kcal w 250 ml
Napoje energetyczne typu Red Bull 75 mg i 113 kcal w 250 ml
Czekolada gorzka (45-59% kakao) 43 mg i 560 kcal w 100 g
Trzeba pamiętać, że napoje przygotowane na bazie espresso, jak np. latte, czy cappuccino mają taką sama zawartość kofeiny jak espresso. Ilość wody i mleka nie ma wpływu na stężenie kofeiny w kawie.
Jeżeli mamy do wyboru normalną kawę, herbatę czy napoje gazowane/energetyczne, najkorzystniej wybrać zieloną herbatę – ma kilkukrotnie mniej kofeiny. Wprawdzie Cola ma dwukrotnie mniejsze stężenie tego składnika niż kawa, ale przy okazji 20 razy tyle kalorii. W ciąży nie można się odchudzać, ale warto uważać na to co się je i pije. „Puste kalorie” i węglowodany zaszkodzą nie mniej niż kawa z kofeiną.
Kawa przed i po ciąży
Kofeina ma udowodniony naukowo negatywny wpływ na płodność. Niestety nadmierne spożywanie kawy wzmaga produkcję kortyzolu, hormonu stresu. Ten z kolei może prowadzić do niedoborów progesteronu, hormonu potrzebnego zarówno na etapie zajścia w ciążę, jak i umożliwiającego jej utrzymanie. U kobiet pijących ponad 4 filiżanki mocnej kawy dziennie ryzyko poronienia wzrasta do 33 %.
Po urodzeniu dziecka warto ograniczać spożycie kawy do minimum, tak długo jak młoda mama będzie karmiła piersią. Wszystkie produkty spożywane przez kobietę trafiają do jej mleka. Układ pokarmowy dziecka nie jest jeszcze gotowy, by sprawnie trafić dużą dawkę kofeiny. Jeśli nie chcemy zatem, by nasz maluszek był nadpobudliwy i cierpiał na niedobory witaminowe, lepiej nie przekraczać 1-2 filiżanek dziennie. Oczywiście kawa nie może być zbyt mocna.
Źródła:
– Wierzejska R., Kofeina – powszechny składnik diety i jej wpływ na zdrowie, „Roczniki Państwowego Zakładu Higieny” 2012
– Mazel S., Murkoff H., Dieta przyszłej matki, Rebis 2016
– https://www.babyboom.pl/ciaza/dieta_w_ciazy/co_jesc_w_ciazy/kawa_w_ciazy.html
Autor:
Natalia
„Lekarze ostrzegają – kawa w ciąży, może mieć negatywny wpływ na ciężarną i na dziecko, jeżeli będzie spożywana w nadmiarze.”
