31 tydzień ciąży to 29 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i kończy się 7 miesiąc ciąży. Płód przede wszystkim przybiera na wadze, a do ostatniej fazy rozwoju zbliżają się już jego płuca. Powoli traci meszek płodowy, a jego skóra staje się gładka, grubsza i zaróżowiona. Ze względu na duży na tym etapie brzuch, a także na działanie hormonów ciążowych, u niektórych kobiet może dojść do rozstępu mięśni prostych brzucha. Nasilają się też dolegliwości związane np. z powstawaniem żylaków — zobacz, co może świadczyć o powstaniu skrzepu w żyłach. W 31 tygodniu ciąży warto wiedzieć, jakie ułożenie przyjęło nasze dziecko — chociaż może się ono jeszcze zmienić w ciągu najbliższych tygodni. Sprawdź, co dokładnie oznaczają takie określenia jak „położenie”, „ułożenie” i „ustawienie” płodu, a także co powinno się znaleźć w torbie do szpitala. Jeżeli przygotowujesz się do porodu domowego, zadbaj zawczasu o to, by przebiegał w komfortowych oraz bezpiecznych warunkach.
- Jak rozwija się płód w 31 tygodniu ciąży?
- Jak wygląda płód w 31 tygodniu ciąży?
- Objawy w 31 tygodniu ciąży
- Jakie ułożenie może przyjąć płód w macicy?
- Pakujemy torbę do szpitala — co powinno się w niej znaleźć?
- Jak przygotować dom na poród domowy?
Jak rozwija się płód w 31 tygodniu ciąży?
31 tydzień ciąży to 29 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i kończy się 7 miesiąc ciąży. Na tym etapie ukształtowane są już wszystkie narządy i układy, chociaż trwa jeszcze ich dojrzewanie (np. układu oddechowego czy mózgu)1.
W tym momencie wciąż rośnie długość płodu, jednak najważniejsze jest gromadzenie tkanki tłuszczowej i przybieranie na wadze. Najbardziej intensywne jest ono między 28 a 32 tygodniem ciąży — waga dziecka może wzrastać nawet o 500 gramów na tydzień. Po 32 tygodniu przyrost wynosi mniej więcej 250 gramów na tydzień2. Dzięki większej ilości tkanki tłuszczowej płód z dnia na dzień zyskuje coraz lepszą zdolność regulowania temperatury ciała, a jego skóra jest coraz gładsza i grubsza.
Zaobserwować można tracenie meszku płodowego, którego nieliczne kępki pozostaną widoczne prawdopodobnie w okolicach ramion oraz pleców. Ciało płodu jest za to pokryte grubą warstwą mazi płodowej3.
W tym tygodniu płód może coraz częściej otwierać i zamykać oczy.
Nowością jest możliwość zwężania oraz rozszerzania źrenicy — w zależności od tego, ile światła dociera aktualnie do oczu poprzez ścianę macicy. Chociaż rozwinięty jest już mózg oraz układ nerwowy, dziecko nadal musi jeszcze trenować koordynację ruchów. Trenuje także intensywnie ssanie, wkładając do buzi i ssąc własne palce. Nadal jednak odruch ssania nie jest w pełni skoordynowany — dlatego wcześniaki wymagają często pomocy podczas karmienia4.
Z każdym dniem bardziej dojrzałe są płuca płodu — wytwarzają coraz większą ilość surfaktantu, który umożliwia prawidłowe oddychanie. Mniej więcej za tydzień rozpocznie się ostatnia faza ich dojrzewania: okres pęcherzykowy. Już od dłuższego czasu płód wykonuje specyficzne ruchy oddechowe, które są niezbędne dla osiągnięcia wystarczającego rozwoju płuc — stymulują go m.in. przez wytworzenie gradientu ciśnień między płynem owodniowym a płucami. Szacuje się, że ruchy oddechowe, umożliwiające nabieranie do płuc płynu owodniowego, mają miejsce przez około 50% czasu, tylko w trakcie snu w fazie REM. Im bliżej porodu, tym bardziej intensywne stają się ruchy oddechowe płodu.
Podczas życia prenatalnego płuca wypełnione są płynem, który pochodzi z:
– płuc,
– gruczołów tchawiczych,
– jamy owodni.
Po porodzie dochodzi do ich napowietrzenia. Proces ten polega na szybkim zastąpieniu płynu śródpęcherzykowego powietrzem5. Produkcję kluczowego na tym etapie surfaktantu wspierają nadnercza, które w tym momencie są tak duże jak u nastolatka i wytwarzają nawet 10 razy więcej kortyzolu niż w przypadku dorosłego. Po porodzie dojdzie do ich zmniejszenia, a ponownie swoją aktywność podejmą dopiero w wieku dojrzewania6.
W 31 tygodniu ciąży zaawansowane jest już funkcjonowanie systemu hormonalnego. Nadnercza oprócz kortyzolu produkują również DHEA, czyli hormon zbliżony do androgenu. Zostaje on przetworzony w tlen, jednak najpierw ulega przetwarzaniu w wątrobie płodu, a potem musi zostać przetransportowany do łożyska. W przypadku płodów płci męskiej mamy do czynienia z produkcją testosteronu w jądrach — część testosteronu ulega przetworzeniu w inny męski hormon, odpowiadający za rozwój zewnętrznych narządów płciowych. Warto pamiętać, że wysokie stężenie hormonów podczas narodzin powoduje często obrzmienie i powiększenie zewnętrznych narządów płciowych zarówno u płodów męskich, jak i żeńskich — jest to zupełnie normalne zjawisko7.
1. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
2, 3, 4. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
5. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
6, 7. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
Jak wygląda płód w 31 tygodniu ciąży?
W 31 tygodniu ciąży płód ma około 27,5 cm (CRL) i waży mniej więcej 1500 gramów8. Zauważyć można, że w ciągu ostatniego tygodnia bardziej się zaokrąglił — wszystko dzięki gromadzącej się w coraz większej ilości tkance tłuszczowej. Skóra płodu jest już prawie gładka, ma różowawy odcień. Znajduje się na niej coraz mniej meszku płodowego, który wkrótce niemal całkowicie zaniknie. Nadal jednak na ciele płodu znajduje się duża ilość białawej mazi płodowej.
Dziecko ma coraz mniej miejsca w macicy, często ma więc mocno zgięte kończyny — poszukuje najwygodniejszej pozycji. Otwiera oczy oraz usta, porusza się i bawi pępowiną. Często też ssie kciuka lub inne palce, trenując odruch ssania. Na jego głowie mogą znajdować się całkiem długie włosy. Dobrze widoczne są paznokcie, rzęsy i brwi.
8. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
Objawy w 31 tygodniu ciąży
W 31 tygodniu ciąży dno macicy znajduje się ok. 31 cm od spojenia łonowego, czyli mniej więcej 11 cm powyżej pępka9. Oczywiście stopień oraz tempo powiększania się macicy są kwestią indywidualną — pamiętajmy, że brzuch każdej ciężarnej kobiety może wyglądać nieco inaczej. Dość charakterystyczne na tym etapie ciąży jest spłaszczenie się pępka, który może czasem stać się niemal wklęsły. Jest to spowodowane rozciąganiem brzucha przez rosnącą macicę i nie powinno być powodem do niepokoju — pępek odzyskuje swój zwykły kształt po porodzie10.
W III trymestrze u części kobiet może dojść do rozstępu mięśni prostych brzucha. Mówimy o nim, kiedy oba mięśnie proste rozchodzą się na boki w okolicy kresy białej, czyli włóknistego pasma przebiegającego między mostkiem a spojeniem łonowym. Sytuacja ta spowodowana jest m.in. działaniem relaksyny oraz elastyny, czyli hormonów, których zadaniem jest zmiękczanie tkanki łącznej.
Powstaniu rozstępu mięśni prostych brzucha sprzyjają takie czynniki jak:
– duża wielkość płodu,
– duża ilość wód płodowych,
– ciąża mnoga,
– otyłość,
– nazbyt intensywna praca mięśni brzucha (głównie w III trymestrze),
– nieprawidłowe parcie podczas porodu,
– kolejne ciąże11.
Warto wiedzieć, że nie zawsze mięśnie wracają do formy po porodzie — zdarza się, że nadal pozostają osłabione, co wpływa na przyjmowanie nieprawidłowej postawy oraz występowanie dolegliwości bólowych w odcinku krzyżowym pleców. Dlatego ważne jest odpowiednio wczesne rozpoznanie problemu.
O jego wystąpieniu świadczyć mogą takie objawy jak:
– przewlekłe bóle krzyża,
– pogłębienie lordozy lędźwiowej,
– zwiększenie przodopochylenia miednicy,
– sporadycznie powstanie przepukliny, z przemieszczeniem narządów znajdujących się w jamie brzusznej.
Wielu specjalistów zajmujących się tą tematyką zaleca przeprowadzanie prostego testu, pozwalającego na diagnozowanie rozstępu mięśni prostych brzucha — przeprowadza się go w III trymestrze ciąży oraz kilka dni po porodzie. Jest to badanie palpacyjne okolic kresy białej, podczas którego kobieta leży na plecach, ze zgiętymi i opartymi na stopach nogami. Jeśli zdiagnozowany zostanie u nas rozstęp mięśni prostych brzucha, konieczne będzie ograniczenie aktywności, w trakcie których pracuje tłocznia brzuszna. Niewskazane będzie podnoszenie ciężkich przedmiotów, a zalecane kucanie zamiast pochylania się przy pracach domowych, delikatne wstawanie z pozycji leżącej itp. Kluczowa jest też rezygnacja z niektórych ćwiczeń brzucha, które czasem zalecane są kobietom w ciąży — mowa tu m.in. o ćwiczeniach mięśni skośnych brzucha, czyli tych, podczas których dochodzi do obracania lub zginania tułowia w bok12.
Jak zatem postępować w przypadku rozstępu mięśni prostych brzucha?
Należy wykonywać specjalne, zalecone przez lekarza ćwiczenia — są one zazwyczaj mało intensywne, skupiają się m.in. na odpowiednim oddychaniu i rozluźnianiu mięśni, co pozwala poprawić napięcie spoczynkowe mięśni prostych brzucha. Podczas wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń należy zwracać uwagę na to, czy brzuch nie uwypukla się w linii środkowej — należy wtedy je przerwać i stosować mniej intensywne ruchy. Uwypuklenie brzucha świadczy bowiem o tym, że mięśnie są jeszcze zbyt słabe na ćwiczenia o tym stopniu intensywności. Warto pamiętać, że najlepsze rezultaty dają działania profilaktyczne: systematyczne ćwiczenie mięśni brzucha przed zajściem w ciążę pozwala zazwyczaj uniknąć problemu rozstępu mięśni prostych brzucha13.
Około 31 tygodnia ciąży objętość krwi jest bardzo wysoka, ze względu na ilość płynów oraz osocza w krwioobiegu. Chociaż ilość krwinek czerwonych także wzrasta, ich przyrost nie jest w stanie nadążyć za tempem wzrostu objętości krwi — stąd zdarzające się czasem przypadki anemii w zaawansowanej ciąży. Na szczęście zazwyczaj niewielka ilość krwinek czerwonych nie stanowi problemu, ponieważ w trakcie ciąży wzrasta znacząco poziom hemoglobiny14.
Jak radzić sobie ze skurczami Braxtona-Hicksa?
Skurcze Braxtona-Hicksa towarzyszą przyszłej mamie od dość wczesnego etapu ciąży, jednak do pewnego momentu pozostają niewyczuwalne — niektóre kobiety mogą nie odczuwać ich niemal do końca ciąży, u innych z kolei będą silne i trudne do odróżnienia od skurczów porodowych.
– Tego rodzaju skurcze jako pierwszy zaobserwował żyjący w XIX wieku położnik John Braxton Hicks, pracujący w londyńskim szpitalu.
– Skurcze Braxtona-Hicksa są zazwyczaj bezbolesne, jednak mogą powodować uczucie dyskomfortu. Ich zadaniem jest przygotowanie macicy do bardziej intensywnych skurczów porodowych, a w ostatnich tygodniach ciąży także przetransportowanie do łożyska zwiększonej ilości krwi.
– Kiedy skurcze Braxtona-Hicksa są już silniejsze i powodują dyskomfort, warto zadbać o rozluźnienie mięśni macicy. Co może nam w tym pomóc?
– Zmiana pozycji ciała (w radzeniu sobie ze skurczami pomaga siedzenie na piętach z szeroko rozstawionymi kolanami i przednią częścią ciała opartą np. na poduszkach),
– ciepła kąpiel,
– masaż pleców,
– ćwiczenia oddechowe (spróbujmy oddychać wolno i głęboko, czy też oddychać torem przeponowym),
– techniki relaksacyjne.
Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
Rosnąca macica uciska nie tylko narządy układu trawiennego czy przeponę — problematyczny jest również nacisk na żyły główne miednicy, które są rozszerzone ze względu na zwiększoną podczas ciąży ilość krwi. Powoduje to gromadzenie się krwi w takich miejscach jak nogi, a także okolice odbytu i sromu. W ten sposób powstają żylaki. Problem ten pojawia się często już w II trymestrze ciąży, jednak pod koniec ciąży, ze względu na większe wymiary dziecka, może ulec znacznemu nasileniu. Na szczęście zazwyczaj żylaki znikają po porodzie, choć w niektórych przypadkach kobiety muszą borykać się z tym problemem przez dłuższy czas15.
W walce z żylakami pomoże:
– odpoczynek z nogami uniesionymi do góry, dzięki czemu przepływ krwi będzie bardziej swobodny,
– spacerowanie; dzięki pracy nóg zapewni poprawę krążenia,
– w przypadku konieczności przebywania w pozycji stojącej pomocne będzie przestępowanie z nogi na nogę,
– kontrola wagi ciała; każdy dodatkowy kilogram oznacza dodatkowy nacisk na nogi,
– noszenie specjalnych rajstop przeciwżylakowych16.
Żylaki a zakrzepowe zapalenie żył
Warto wiedzieć, że czasami podczas ciąży dojść może do powstania w żyłach skrzepu krwi, choć nie jest to częste zjawisko. Jeżeli skrzep powstanie w żyłach powierzchownych nóg, mamy do czynienia z zakrzepowym zapaleniem żył powierzchownych. Nie jest ono poważnym zagrożeniem, a leczenie polega zwykle jedynie na wypoczynku, noszeniu specjalnych rajstop czy unoszeniu nóg.
– Poważniejszym problemem jest zapalenie żył głębokich. Taki skrzep najczęściej powstaje w żyłach głębokich nóg; czasami dochodzi do jego przemieszczenia się do płuca i powstania niebezpiecznego zatoru płucnego. Na szczęście są to bardzo rzadkie przypadki. Jednak nie zwlekajmy z wizytą u lekarza, jeśli zauważymy następujące objawy:
– ból, obrzęk czy nadwrażliwość nóg (najczęściej łydek),
– stwardnienie biegnące w dół nogi w jej tylnej części, przypominające wyglądem sznur.
Bóle i obrzęki są normalnym objawem w III trymestrze ciąży, jednak ich nagłe pojawienie się czy duża intensywność powinny skłonić nas do wizyty u lekarza — w przypadku zakrzepicy żył głębokich kluczowa jest szybka diagnoza i zapobiegnięcie zatorowi płucnemu.
Źródło: dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
Wśród innych objawów charakterystycznych dla 31 tygodnia ciąży wymienić można:
– dolegliwości trawienne: zgagę, zaparcia czy uczucie niestrawności,
– przebarwienia skórne i rozstępy,
– świąd skóry,
– wyciek siary z brodawek sutkowych,
– bezsenność,
– ból pleców czy spojenia łonowego,
– trudności ze złapaniem oddechu, duszności, ból żeber,
– częste oddawanie moczu i wysiłkowe nietrzymanie moczu,
– zawroty głowy i kołatanie serca,
– dużą ilość wydzieliny pochwowej17.
9. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r.
10. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
11, 12, 13. Opala-Berdzik Agnieszka, Dąbrowski Stanisław, Postępowanie fizjoterapeutyczne w przypadku rozstępu mięśni prostych brzucha u kobiet w ciąży i po porodzie, https://www.degruyter.com/view/j/physio.2009.17.issue-4/v10109-010-0039-2/v10109-010-0039-2.pdf
14, 15, 16. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
17. Objawy zebrane na podstawie wszystkich źródeł
Jakie ułożenie może przyjąć płód w macicy?
Podczas badania USG z pewnością określone zostanie ułożenie płodu w macicy. Na tym etapie ciąży często możliwe jest także rozpoznanie ułożenia dziecka w trakcie badania palpacyjnego przez powłoki brzuszne. Chociaż do porodu pozostało jeszcze nieco czasu, i położenie płodu może ulec zmianie, warto już teraz dowiedzieć się więcej o tym, jak może być ułożony i co takie ułożenie oznacza. Pamiętajmy, że ok. 35 tygodnia ciąży prawdopodobieństwo zmiany ułożenia płodu znacznie spada, ponieważ jest większy i jego ruchy są bardziej ograniczone.
Około 31 tygodnia ciąży większość płodów ułożona jest wertykalnie, czyli pionowo. Możliwe jest jednak również ułożenie skośne bądź poziome — niewłaściwe ułożenie jest bardziej prawdopodobne w przypadku wysokiego poziomu płynu owodniowego, ciąży mnogiej bądź łożyska przodującego18.
Po określeniu, czy płód ułożony jest pionowo, poziomo czy skośnie, ustala się jego część przodującą. W ten sposób nazywamy część ciała zlokalizowaną najniżej w macicy — to ona urodzi się jako pierwsza.
– Położenie główkowe: jest zdecydowanie najczęstsze i dotyczy ok. 95% płodów w dniu porodu; o takim położeniu mówimy, gdy przodującą częścią ciała jest główka.
– Położenie pośladkowe: ma miejsce, gdy częścią przodującą są pośladki.
Część przyszłych mam obawia się, że w przypadku położenia pośladkowego niemożliwy będzie poród naturalny. Po pierwsze, warto pamiętać, że ułożone pośladkowo dziecko może się obrócić nawet po 35 czy 36 tygodniu ciąży — nie ma więc sensu martwić się na zapas. Po drugie, w części przypadków poród waginalny będzie możliwy. Możemy wyróżnić:
– położenie pośladkowe niezupełne (możliwy poród waginalny): płód ma podkurczone nóżki i zgięte, znajdujące się z przodu ciała kolana,
– pośladkowe zupełne (poród waginalny jest możliwy w niektórych przypadkach): płód ma skurczone nóżki, znajdujące się przed nim,
– położenie stópkowe (poród waginalny nie jest zalecany): kiedy przodującą częścią ciała są stopy dziecka.
Dlaczego poród pośladkowy jest bardziej skomplikowany?
– Występuje ryzyko wypadnięcia pępowiny,
– w trakcie pierwszego etapu porodu szyjka macicy nie otwiera się tak efektywnie jak przy położeniu główkowym, przez co poród może być dłuższy,
– przy drugim etapie porodu istnieje ryzyko, że po wydostaniu się na zewnątrz kończyn oraz tułowia może powstać problem z wydostaniem największej części ciała płodu, czyli główki19.
Ułożenie płodu w macicy — terminologia
Specjalistyczne opisy ułożenia płodu w macicy zawierają takie sformułowania jak „położenie”, „ustawienie” czy „ułożenie”. Chociaż w języku potocznym często używamy tych określeń zamiennie, warto wiedzieć, co dokładnie oznaczają w języku położniczym.
– Położenie: określa stosunek osi długiej płodu do osi długiej macicy: czy dziecko ułożone jest w macicy w sposób pionowy, poziomy czy skośny? Określając położenie, podaje się również informację o części przodującej.
– Ustawienie: określa stosunek części ciała płodu do wewnętrznej ściany macicy: czy plecy dziecka „przyklejone” są do lewej czy prawej ściany macicy? Kiedy grzbiet płodu znajduje się po lewej stronie, mówimy o ustawieniu I; gdy po prawej, o ustawieniu II. Ustawienie może być też przednie, kiedy grzbiet dziecka skierowany jest do przodu, lub tylne — ku tyłowi macicy.
– Ułożenie: określa stosunek części ciała płodu względem siebie: np. ułożenie odgięciowe lub przygięciowe określa, czy główka jest przygięta do klatki piersiowej czy do tyłu. Istnieje kilka typów ułożenia odgięciowego: wierzchołkowe, czołowe oraz twarzyczkowe, w zależności od tego, która część głowy znajduje się najbliżej wejścia do kanału rodnego.
Źródło: Wielgoś Mirosław, Poród fizjologiczny, http://www.uczkin.pl/storage/files/seminaria/POR%C3%93D-FIZJOLOGICZNY.pdf, Poród prawidłowy, materiały ze strony http://perinatologia.umed.pl/wp-content/uploads/2016/10/Prezentacja-poro%CC%81d-prawid%C5%82owy-dla-Studento%CC%81w.pdf
W przypadku położenia pośladkowego, najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest cesarskie cięcie. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy kobieta chce rodzić naturalnie, możliwe jest wykonanie zabiegu nazywanego obrotem zewnętrznym do położenia główkowego (ECV). Pamiętajmy jednak, że skuteczność zabiegu to 50-70%, a do tego istnieją różne przeciwwskazania do jego wykonywania20.
Czym jest chwyt Leopolda?
Tzw. chwyt Leopolda to palpacyjne badanie położnicze, mające na celu ustalenie, jak ułożony w macicy jest płód. Istnieje aż 6 chwytów Leopolda.
– I chwyt Leopolda pozwala na ocenienie wysokości dna macicy i sprawdzenie, jaka część płodu się w nim znajduje.
– II chwyt Leopolda pomaga określić ustawienie płodu, czyli ustalić, z której strony macicy znajduje się jego grzbiet.
– III chwyt Leopolda wykonywany jest tylko jednoręcznie i polega na ustaleniu części przodującej płodu oraz jej stosunku do kanału rodnego kobiety.
– IV chwyt Leopolda pomaga ustalić, w jaki sposób część przodująca zstępuje do miednicy.
– V chwyt Leopolda, nazywany też chwytem Zangemeistera, pomaga sprawdzić, czy nie istnieje dysproporcja między główką płodu a średnicą kanału rodnego.
– VI chwyt Leopolda, który bywa też traktowany jako dodatkowa część chwytu V, służy do oceny, w jakim stopniu przygięta jest główka płodu.
Źródła: Kosińska-Kaczyńska Katarzyna, Szymusik Iwona, Smyka Magdalena, Badania ginekologiczne i położnicze, http://www.uczkin.pl/storage/files/Seminaria%202017%205%20rok/Badanie%20ginekologiczne%20i%20po%C5%82o%C5%BCnicze%205%20rok.pdf, Lipa Michał, Poród fizjologiczny, https://skn-starynki.wum.edu.pl/sites/skn-starynki.wum.edu.pl/files/porod_fizjologiczny.pdf
18, 19, 20. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
Pakujemy torbę do szpitala – co powinno się w niej znaleźć?
Nieczęsto zdarza się, że dziecko przychodzi na czas dokładnie w terminie porodu. Dlatego w ostatnich tygodniach ciąży warto mieć już spakowaną torbę do szpitala, by w razie potrzeby być przygotowanym na szybki wyjazd. Postarajmy się spakować tylko niezbędne rzeczy — zamiast ciężkiej walizki znacznie lepiej sprawdzi się lekka sportowa torba. W razie potrzeby partner lub osoba z rodziny mogą dowieźć kobiecie brakujące przedmioty, gdyby np. pobyt w szpitalu nieco się przedłużył. Dobrze jest poinformować partnera lub inną bliską osobę, gdzie znajduje się spakowana torba; osoba ta powinna też mieć klucze do naszego mieszkania, dzięki czemu będzie w stanie przywieźć nam rzeczy, jeśli zaczniemy rodzić poza domem.
Co powinno się znaleźć w torbie do szpitala? Na pewno rzeczy potrzebne kobiecie:
– koszula nocna lub luźny t-shirt,
– druga koszula nocna do założenia po porodzie, najlepiej rozpinana, ewentualnie inne luźne i wygodne ubrania,
– bielizna na zmianę (po porodzie przydadzą się majtki jednorazowe lub majtki, których nie będzie szkoda, jeśli się zniszczą),
– szlafrok,
– biustonosze do karmienia,
– czyste ubranie, w którym możemy wyjść ze szpitala,
– duże, chłonne ręczniki,
– kosmetyki i artykuły higieniczne,
– nakładki na piersi,
– kapcie,
– coś do jedzenia, najlepiej łatwe do przechowywania przekąski oraz napoje,
– wygodne poduszki,
– przedmioty zapewniające rozrywkę w pierwszej fazie porodu czy po porodzie np. książki, ulubiona muzyka itp.,
– ubranie na zmianę dla partnera, jeśli będzie w szpitalu przez dłuższy czas,
– aparat fotograficzny czy kamera, jeśli chcemy dokumentować pierwsze chwile z dzieckiem bądź poród, a szpital na to zezwala,
– ewentualnie zatyczki do uszu czy opaska na oczy, które ułatwią odcięcie się np. od hałasu czy ostrego światła,
– przedmioty pozwalające się zrelaksować np. olejek do masażu, termofor, przyrządy do masażu,
– podpaski o dużym stopniu chłonności.
Koniecznie zabierzmy też rzeczy dla noworodka:
– opakowanie pieluszek w najmniejszym rozmiarze,
– kilka par śpioszków, kaftaniki czy body (dostosujmy ubranka do pory roku),
– waciki higieniczne, krem dla niemowląt i inne podstawowe akcesoria do pielęgnacji niemowlaka,
– kocyk dla niemowląt,
– rękawiczki zapobiegające podrapaniu się przez niemowlaka długimi paznokciami.
Jak przygotować dom na poród domowy?
Kobiety, które zdecydowały się na poród domowy, powinny zawczasu zadbać o to, by panowały w nim warunki odpowiednie do urodzenia dziecka.
Po pierwsze, warto mieć spakowaną torbę do szpitala — w razie jakichkolwiek komplikacji nie będzie czasu na to, by to zrobić. W domu powinna też znajdować się przygotowana wyprawka dla dziecka. Co więcej, dobrze jest też odpowiednio wcześnie ustalić z położną, jaki sprzęt oraz leki przyniesie ona ze sobą. W wyposażeniu położnej mogą znaleźć się m.in.:
– stetoskop położniczy,
– termometr,
– ciśnieniomierz,
– przystawka do dopplera,
– butla z tlenem,
– zacisk na pępowinę,
– zestaw do reanimacji,
– preparaty odkażające,
– zestaw pozwalający założyć szwy,
– zestaw do założenia kroplówki,
– rękawiczki,
– nożyczki,
– leki np. syntetyczna oksytocyna czy preparaty do znieczulenia miejscowego21.
Kluczowe jest jednak odpowiednie zorganizowanie samego miejsca porodu. Zadbajmy o to, by w domu znalazły się:
– foliowe prześcieradła lub specjalne nieprzemakalne podkłady (w sporej ilości), którymi zabezpieczymy łóżko na czas porodu,
– duże worki na śmieci bądź plastikowe torby, które pomogą w szybkim uprzątnięciu pokoju,
– folie, które pozwolą osłonić podłogę czy krzesła,
– duża ilość sporych, chłonnych ręczników,
– miski oraz gąbki,
– kilka świeżych zmian pościeli,
– przydać mogą się także np. piłka gimnastyczna, duże poduchy i pufy,
– przenośna lampka dająca silne światło, która pomoże położnej np. przy ewentualnym zakładaniu szwów,
– pojemna taca czy niewielki stolik, na którym położna położy swoje przybory, by były cały czas pod ręką.
O czym jeszcze warto pamiętać?
– Zadbajmy o to, by łóżko, na którym mamy rodzić, było odsunięte od ściany. Pozwoli to zapewnić położnej wygodny dostęp z obu stron.
– Zapełnijmy lodówkę wysokoenergetycznymi posiłkami, by przez kilka pierwszych dni po porodzie nie musieć martwić się przygotowywaniem jedzenia.
– Jeśli mamy już inne dzieci, przemyślmy kwestię ich obecności przy porodzie. Dla wielu małych dzieci widok rodzącej kobiety może być niekomfortowy, inne jednak reagują na niego dobrze. Jeśli nie chcemy, by dzieci były obecne, zapewnijmy im opiekę zaufanej osoby na dzień lub dwa.
– W domu powinno być przede wszystkim ciepło, czysto, cicho i spokojnie.
21. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
Źródła:
– Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria
– Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r.
– prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich
– Kosińska-Kaczyńska Katarzyna, Szymusik Iwona, Smyka Magdalena, Badania ginekologiczne i położnicze, http://www.uczkin.pl/storage/files/Seminaria%202017%205%20rok/Badanie%20ginekologiczne%20i%20po%C5%82o%C5%BCnicze%205%20rok.pdf
– Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005
– Lipa Michał, Poród fizjologiczny, https://skn-starynki.wum.edu.pl/sites/skn-starynki.wum.edu.pl/files/porod_fizjologiczny.pdf
– Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009
– Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
– Opala-Berdzik Agnieszka, Dąbrowski Stanisław, Postępowanie fizjoterapeutyczne w przypadku rozstępu mięśni prostych brzucha u kobiet w ciąży i po porodzie, https://www.degruyter.com/view/j/physio.2009.17.issue-4/v10109-010-0039-2/v10109-010-0039-2.pdf
– Poród prawidłowy, materiały ze strony http://perinatologia.umed.pl/wp-content/uploads/2016/10/Prezentacja-poro%CC%81d-prawid%C5%82owy-dla-Studento%CC%81w.pdf
– Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
– dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
– Wielgoś Mirosław, Poród fizjologiczny, http://www.uczkin.pl/storage/files/seminaria/POR%C3%93D-FIZJOLOGICZNY.pdf
Autor:
Jacek
„Podczas badania USG z pewnością określone zostanie ułożenie płodu w macicy.”
