33 tydzień ciąży to 31 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i 8 miesiąc ciąży. Na tym etapie płód przypomina już noworodka: jego narządy oraz układy są dobrze rozwinięte. Funkcjonują wszystkie zmysły, a ciało ma niemal docelowe proporcje. Dlatego gdyby doszło teraz do porodu, nie stwarzałby on prawdopodobnie zagrożenia dla życia i zdrowia dziecka. W ostatnich tygodniach przed porodem kobieta może być bardzo zmęczona, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Niezwykle ważne jest wsparcie bliskich osób, a także odpowiednia ilość wypoczynku i unikanie stresujących sytuacji. Sprawdź, jakie badania należy wykonać w ciągu kilku najbliższych tygodni. Zobacz też, jakie kwestie związane z porodem należy dokładnie przemyśleć, by swoje preferencje móc zawrzeć w szczegółowym Planie Porodu. W jakich warunkach chcesz rodzić, czy akceptujesz nacięcie krocza oraz lewatywę. Jak ważne jest dla Ciebie rodzenie bez znieczulenia bądź szybkie nakarmienie piersią noworodka? Dowiedz się również, jak postępować, jeśli poród zaskoczy Cię z dala od szpitala.
- Jak rozwija się płód w 33 tygodniu ciąży?
- Jak wygląda płód w 33 tygodniu ciąży?
- Objawy w 33 tygodniu ciąży
- Jakie badania należy wykonać w 33 tygodniu ciąży?
- Plan Porodu — czas przemyśleć najważniejsze kwestie dotyczące porodu
- Samodzielny poród: co zrobić w awaryjnej sytuacji?
Jak rozwija się płód w 33 tygodniu ciąży?
33 tydzień ciąży to 31 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i rozpoczyna się 8 miesiąc ciąży. Płód nadal przybiera na wadze i może coraz skuteczniej regulować swoją temperaturę ciała. Dzięki coraz większej ilości białej woskowatej substancji, nazywanej mazią płodową, w tym trymestrze jego skóra jest nieprzepuszczalna dla płynu owodniowego. Nie rozmaka i nie pęcznieje pod jego wpływem1.
W tym momencie większość narządów i układów płodu jest już w pełni ukształtowana i podejmuje swoje funkcje. Płuca prawdopodobnie znajdują się w ostatniej fazie rozwoju. Jest to okres pęcherzykowy, który potrwa nawet do 8 roku życia dziecka2.
Rozwinięty jest mózg i układ nerwowy, płód powoli nabywa zdolności uczenia się, wykształcają się u niego kolejne odruchy pierwotne np. odruch Moro, nazywany też odruchem obejmowania3.
Funkcjonuje również układ pokarmowy, a w jelitach płodu gromadzi się smółka, czyli pierwsze odchody, które zwykle wydalone zostają po porodzie lub w jego trakcie (a czasem jeszcze w życiu prenatalnym). Ta ciemnozielona lub brązowawa substancja składa się z martwych komórek pochodzących ze śluzówki jelit, a także z wydzielin produkowanych przez wątrobę oraz jelita4.
Na tym etapie ciąży płód przejawia już wiele zachowań typowych dla noworodka.
Ma swój własny rytm dobowy, choć zdecydowaną większość czasu poświęca na sen. Można u niego wyodrębnić fazę REM, czyli fazę szybkich ruchów gałek ocznych, podczas której śni w podobny sposób jak osoba dorosła. Funkcjonują już wszystkie zmysły — płód słyszy odgłosy z zewnątrz i rozpoznaje np. głos matki, czuje dotyk oraz smak i zapachy. Otwiera już oczy, a prawdopodobnie może też już widzieć przytłumione kształty5.
W 33 tygodniu ciąży płód ma już niewiele miejsca w macicy, więc jego ruchy są nieco ograniczone. Stąd zauważalny przez niektóre kobiety lekki spadek aktywności. Chociaż położenie dziecka nadal może ulec zmianie, w większości przypadków ustalona jest już jego część przodująca i sposób położenia w macicy.
1. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005
2. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
3. Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, http://www.kbroszko.dominikanie.pl/r_prenatalny.htm
4. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005
5. Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009
Jak wygląda płód w 33 tygodniu ciąży?
W 33 tygodniu ciąży płód ma ok 29 cm wzrostu (CRL) i waży mniej więcej 1900 gramów6. Jego głowa stanowi teraz mniej więcej ¼ długości całego ciała — znajdują się na niej zwykle dość długie włoski. Twarz staje się zaokrąglona, podobnie jak reszta ciała, ponieważ stopniowo wzrasta ilość zgromadzonej tkanki tłuszczowej. Skóra jest gładka, prawie całkowicie zaniknął już meszek płodowy. Pokrywa ją za to coraz grubsza warstwa mazi płodowej, o charakterystycznym białawym kolorze.
Kończyny płodu są często podkurczone, ponieważ jest mu w macicy coraz ciaśniej. Nadal jest aktywny, jednak ruchy są ograniczone. Dziecko często chwyta pępowinę czy trenuje ssanie, wkładając do ust własne palce.
6. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
Objawy w 33 tygodniu ciąży
W 33 tygodniu ciąży dno macicy znajduje się ok. 13 cm powyżej pępka, czyli mniej więcej 33 cm od spojenia łonowego7. Ze względu na bardzo duży w tym momencie brzuch wiele kobiet odczuwa silne zmęczenie i czuje się ociężale. Nasilone stają się takie dolegliwości jak bóle pleców czy spojenia łonowego, które pojawić się mogły już koło połowy ciąży. Zmiany w wyglądzie kobiety, nieprzyjemne objawy oraz lęk przed porodem powodować mogą chwiejność emocjonalną — pod koniec ciąży niezwykle istotne jest wsparcie emocjonalne partnera lub innej bliskiej osoby. Często kobiety nie mają w tym momencie ochoty na seks i taki spadek libido jest czymś zupełnie naturalnym.
W przypadku części przyszłych mam tuż przed porodem pojawia się tzw. syndrom wicia gniazda — w nagłym przypływie energii zaczynają sprzątać cały dom, przemeblowywać pokój dziecka czy planować duże zakupy. Warto jednak pamiętać, by nie przemęczać się w tym ostatnim okresie ciąży — dobrze jest oszczędzać siły na czas porodu.
Kiedy zbliża się rozwiązanie, u wielu kobiet nasila się pojawiający się często w II trymestrze spadek koncentracji. Dodatkowym czynnikiem jest tutaj ciągłe zastanawianie się, jak przebiegnie poród, planowanie życia z noworodkiem oraz chęć zdążenia z załatwieniem wszystkich ważnych spraw na czas. Jest to problematyczne w przypadku kobiet nadal aktywnych zawodowo, które zdecydowały się na pozostanie w pracy aż do czasu porodu. W zaawansowanej ciąży dobrze jest nieco zwolnić tempo i nie nakładać na siebie dużej liczby zawodowych obowiązków — trzeba pogodzić się z faktem, że w tym momencie pracujemy mniej wydajnie niż zazwyczaj.
Wśród objawów mogących się pojawić w 33 tygodniu ciąży wymienić warto m.in.:
– skurcze Braxtona-Hicksa,
– ból pleców, rwę kulszową, dysfunkcję spojenia łonowego,
– zaparcia, zgagę i niestrawność,
– uczucie duszności, trudności z oddychaniem i zadyszkę,
– zawroty głowy, kołatania serca i ból w okolicy żeber,
– żylaki, także hemoroidy,
– puchnięcie stóp i dłoni,
– zespół cieśni nadgarstka,
– większą ilość wydzieliny pochwowej,
– częste oddawanie moczu i wysiłkowe nietrzymanie moczu,
– rozstępy i przebarwienia skórne,
– świąd skóry,
7. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r.
8. Objawy zebrane na podstawie wszystkich źródeł
Jakie badania należy wykonać w 33 tygodniu ciąży?
Między 33 a 37 tygodniem ciąży wykonuje się kolejne niezbędne badania, pozwalające ocenić stan matki oraz płodu.
Wśród obowiązkowych badań w tym okresie wymienić należy:
– morfologię krwi,
– badanie moczu,
– odczyn Wassermanna (diagnostyka kiły),
– pomiar ciśnienia,
– ocenę ruchów płodu przez ciężarną,
– pomiar wagi ciała,
– pomiar tętna płodu,
– ocenę wysokości dna macicy.
Wśród badań zalecanych znajdują się:
– badanie piersi,
– ocena pH wydzieliny pochwowej9.
Plan porodu – czas przemyśleć najważniejsze kwestie dotyczące porodu
Plan Porodu przygotowuje się zazwyczaj razem z lekarzem prowadzącym lub położną. Trzeba jednak najpierw dokładnie przemyśleć swoje preferencje odnośnie wszystkiego, co będzie się działo w trakcie porodu. Rozmowa ze specjalistą pomoże ustalić, czy preferowane przez kobietę rozwiązanie są realne, biorąc pod uwagę stan jej i płodu, a także możliwości danego szpitala. Poniżej przedstawiamy wybrane kwestie, które poruszane są w Planie Porodu. Pamiętajmy, że Plan Porodu jest poważnym dokumentem, a nierespektowanie przez personel medyczny zawartych w nim ustaleń jest podstawą do złożenia skargi do dyrekcji szpitala czy Rzecznika Praw Pacjenta10.
Pierwsza część Planu Porodu dotyczy oczekiwań kobiety odnośnie miejsca porodu oraz warunków, jakie będą w nim panować.
– Zastanówmy się, czy zależy nam na rodzeniu w pojedynczej sali. Obecnie wiele szpitali posiada sale jednoosobowe z łazienkami, które zapewniają komfort, kameralność oraz intymność. Jeśli zależy nam na takim rozwiązaniu, sprawdźmy, czy konkretny szpital je oferuje. Zaznaczmy, jeśli interesuje nas tylko sala z własną toaletą. Zdarza się czasem, że niektóre przyszłe mamy czują się raźniej w otoczeniu innych kobiet w podobnym stanie — jeśli chcemy rodzić na sali wieloosobowej, również możemy zaznaczyć to w Planie Porodu.
– Część kobiet chciałaby rodzić w wodzie lub skorzystać z zanurzenia w wodzie jako metody walki z bólem podczas pierwszego etapu porodu. Kąpiele relaksacyjne umożliwia wiele szpitali, cały poród w wodzie już nie wszystkie — trzeba zastanowić się, na czym nam dokładnie zależy. W przypadku chęci skorzystania z kąpieli relaksacyjnej zaznaczamy, że interesuje nas pokój z wanną.
– Możemy określić, jakie warunki powinny panować na naszej sali: wielu osobom pomaga np. przyciemnione światło i cisza, lub wręcz przeciwnie — możliwość włączenia własnej muzyki. Zastanówmy się, czy chcemy rodzić we własnym czy szpitalnym ubraniu. Przemyślenia wymaga też kwestia robienia zdjęć czy nagrywania filmów podczas porodu. Dla wielu osób jest to wspaniała pamiątka, jeśli jednak obecność fotografa ma powodować dyskomfort i przeszkadzać w rodzeniu, nie jest to dobrym pomysłem.
Kolejnym krokiem jest ustalenie, kto będzie nam towarzyszył podczas porodu.
– Jeżeli chcemy rodzic same, wyraźnie zaznaczmy to w Planie Porodu.
– Możemy też rodzić w towarzystwie bliskiej osoby np. partnera, przyjaciółki czy mamy.
– Część kobiet wybiera poród z tzw. doulą. Jest to osoba zapewniająca fizyczne i emocjonalne wsparcie rodzącej kobiecie, a w razie potrzeby także towarzyszącej jej osobie. W przeciwieństwie do położnej, posiadającej wykształcenie medyczne, jej zadaniem jest raczej dbanie o komfort oraz emocje kobiety np. poprzez dodawanie jej otuchy czy ocieranie potu. Możemy zdecydować się na poród z samą doulą bądź z osobą towarzyszącą i doulą.
Doula: kim jest i w czym może Ci pomóc?
Doula to słowo pochodzące z języka greckiego, oznaczające kobietę, która służy. Terminem tym określa się dziś profesjonalnie przygotowane osoby, które podczas porodu służą rodzącej fizycznym oraz emocjonalnym wsparciem.
– Doula powinna przejść odpowiedni kurs i poznać dokładnie przebieg porodu, dzięki czemu będzie wiedziała, czego potrzebuje kobieta na każdym jego etapie i jakie emocje mogą jej wtedy towarzyszyć.
– Praca douli nie kończy się po urodzeniu dziecka; służy ona wsparciem jeszcze przez kilka pierwszych dni z noworodkiem.
– Ważnym zadaniem douli jest również udzielanie wsparcia osobie towarzyszącej przy porodzie (np. partnerowi), która nie zawsze wie, co robić i jak się zachować.
– Udowodniono, że poród z doulą ma wiele zalet: jest on zwykle krótszy, kobieta odczuwa mniejszy ból, minimalizuje się też ryzyko porodu wspomaganego czy cesarskiego cięcia. Dodatkowo tworzy się silniejsza więź między rodzącą a partnerem, który potrafi lepiej współpracować. Kolejnym plusem jest minimalizowanie problemów z karmieniem piersią.
– Pamiętajmy, że doula nie może zastąpić położnej, ponieważ nie ma zwykle wykształcenia medycznego, a jej zadania dotyczą niemedycznych rodzajów wsparcia.
– Doula utrzymuje fizyczny kontakt z rodzącą poprzez m.in. masowanie jej, wycieranie potu, oddychanie czy wydawanie razem z nią dźwięków.
– Po porodzie jej zadaniem jest nie tylko zadbanie o prawidłowe rozpoczęcie karmienia, ale też o komfort kobiety — może przypominać o jedzeniu, rozwiewać różne wątpliwości czy pomagać w czynnościach pielęgnacyjnych.
Źródło: http://www.rodzicpoludzku.pl
– Nawet jeśli zdecydujemy się na rodzenie z osobą towarzyszącą, możemy zaznaczyć, że nie życzymy sobie jej obecności przy niektórych zabiegach.
– Należy przemyśleć, czy akceptujemy obecność studentów medycyny na sali porodowej. Dla wielu kobiet jest to krępujące, jednak musimy pamiętać, że to jedyny sposób, by nauczyli się oni swojego zawodu — decyzja należy do nas.
– Istnieje możliwość „wynajęcia” na czas porodu konkretnej położnej, jest to jednak usługa płatna.
Podczas przygotowania do porodu wykonuje się czasem różnego rodzaju zabiegi. Od nas zależy, czy chcemy się im poddać, a preferencje zapisane w Planie Porodowym powinny być respektowane przez personel szpitala.
– Golenie krocza: jest elementem przygotowania do porodu, jednak możemy wykonać je samodzielnie w domu.
– Lewatywa: dawniej była standardem, dziś jest wykonywana na życzenie. Pomoże wyeliminować obawy o ewentualne wypróżnienie podczas parcia, jednak nie jest konieczna.
– Założenie wenflonu: zastanówmy się, czy zgadzamy się na założenie go od razu przy przyjęciu do szpitala, czy tylko w razie potrzeby dożylnego podania leków.
Osoba towarzysząca przy porodzie — dlaczego warto to przemyśleć?
Wsparcie bliskiej osoby w takim momencie jak poród może być naprawdę nieocenione. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze osoba towarzysząca jest odpowiednio przygotowana, a wtedy może się zdarzyć, że zamiast pomagać, zacznie przeszkadzać. Dlatego wybór osoby, która będzie z nami na sali porodowej, powinien być podyktowany rozsądkiem. Jakie cechy powinna mieć taka osoba?
– Najważniejszym warunkiem jest posiadanie pozytywnej i emocjonalnej relacji z kobietą rodzącą.
– Ważne jest posiadanie wiedzy na temat tego, jak przebiega poród; dlatego tak istotne jest, by np. partner będący z nami przy porodzie uczestniczył w zajęciach w szkole rodzenia.
– Osoba towarzysząca podczas porodu powinna potrafić panować nad swoimi emocjami.
– Dobrze jest, gdy osoba towarzysząca zna odpowiednie techniki pomagające w porodzie np. techniki oddychania czy parcia — tu znów przydaje się szkoła rodzenia.
– Taka osoba powinna być pozytywnie nastawiona do samego porodu, ponieważ jej ewentualny lęk dodatkowo utrudniałby zadanie rodzącej kobiecie.
Źródło: http://www.rodzicpoludzku.pl
Kolejne kwestie poruszone w Planie Porodu dotyczą ogólnych zasad dotyczących przebiegu porodu.
– Jeżeli chcemy mieć pewność, że otrzymujemy na bieżąco pełne i szczegółowe informacje dotyczące przebiegu porodu, zaznaczmy to w planie.
– Mamy możliwość wybrania porodu w pełni naturalnego, bez takich zabiegów jak podanie oksytocyny czy przebicie pęcherza płodowego — wyjątkiem jest sytuacja medyczna wymagająca takiego postępowania.
– Możemy też wyraźnie zaznaczyć, że każda interwencja medyczna musi być poprzedzona dokładną analizą sytuacji, a przed każdym badaniem i zabiegiem musimy jasno wyrazić swoją zgodę na nie.
– Dla wielu kobiet podczas porodu ważna jest spontaniczność; wydawanie dźwięków i krzyczenie może być bardzo pomocne, więc jeśli nam na tym zależy, zaznaczmy to wyraźnie. Mamy też prawo do jedzenia oraz picia w trakcie porodu, czy też niewyrażenia zgody na masaż szyjki macicy oraz wyciskanie dziecka z brzucha.
Czas na odpowiedzenie sobie na pytanie, jak widzimy pierwszy okres naszego porodu.
– Zastanówmy się, jakie udogodnienia nas interesują: czy chcemy korzystać z prysznica lub wanny, drabinek, materaca czy worków sako?
– Zaznaczmy, jeśli zależy nam na porodzie aktywnym, podczas którego można będzie swobodnie się poruszać.
– Możliwości poruszania się nie musi wykluczać nawet konieczność monitorowania stanu płodu czy podania kroplówki — gdy zależy nam na swobodzie ruchu, zaznaczmy to w Planie Porodu.
Drugi okres porodu jest z reguły najtrudniejszy. Pomyślmy, jak chcemy go przeżyć.
– Dla wielu kobiet możliwość wyboru pozycji w drugim okresie porodu czy możliwość parcia spontanicznego to bardzo ważna kwestia. Jest to jak najbardziej możliwe.
– Mamy możliwość wyboru rodzenia np. na podłodze, materacu, stołku porodowym czy fotelu porodowym: przemyślmy swoje preferencje.
– Kiedy rozpoczyna się rodzenie główki dziecka, możemy obserwować ten moment za pomocą lusterka lub dotknąć ręką główki — zaznaczmy to w planie porodowym. Część mam chce też samodzielnie przyjąć dziecko podczas porodu w pozycji wertykalnej.
– Możemy zadbać o intymną atmosferę i poprosić o przygaszenie świateł czy wyjście części personelu w tym okresie porodu.
Bardzo ważną sprawą jest wyraźne określenie swoich preferencji co do metod łagodzenia bólu porodowego.
– Podkreślmy jasno, jeśli nie życzymy sobie podawania farmakologicznych środków przeciwbólowych (chyba, że na wyraźną prośbę).
– Wyraźmy swój stosunek do znieczulenia zewnątrzoponowego — czy chcemy z niego skorzystać, czy nie życzymy sobie tego. Możemy zaznaczyć, że przy zastosowaniu znieczulenia zewnątrzoponowego chcemy zachować możliwość np. zmiany pozycji.
– Wiele szpitali oferuje szeroki zakres niefarmakologicznych metod zwalczania bólu np. masaż, zanurzenie w wodzie itp. Zaznaczmy, które z nich nas interesują.
– Określmy, czy wyrażamy zgodę na podawanie dolarganu czy innych środków farmakologicznych zmieniających świadomość.
Wiele obaw budzi u kobiet epizjotomia, czyli nacięcie krocza.
– Zastanówmy się, czy wolimy zdecydować się na nie, czy go uniknąć, a także czy w razie przeprowadzenia zabiegu chcemy mieć podane znieczulenie podczas zakładania szwów.
Zabieg nacinania krocza — za i przeciw
Zabieg nacinania krocza budzi wiele kontrowersji. Dawniej wykonywało się go o wiele częściej i bez wyraźnej potrzeby, co jest z pewnością praktyką nieuzasadnioną. Nie powinno się też jednak unikać go za wszelką cenę, ponieważ w niektórych przypadkach dojść może do poważnego pęknięcia krocza. Wszystko zależy więc od konkretnej sytuacji, a kobieta ma prawdo wyrazić swoją opinię na ten temat w Planie Porodu.
– Epizjotomia, czyli zabieg nacięcia krocza, polega na wykonaniu nacięcia w rozciągniętym kroczu oraz pochwie — jego celem jest uniknięcie niekontrolowanego pęknięcia tkanek w trakcie rodzenia główki.
– Dawniej nacięcie krocza wykonywane było rutynowo. Uważano, że nie tylko zmniejsza ryzyko pęknięcia krocza, lecz również zapobiega wypadnięciu pochwy — jednak ten drugi argument poddawany jest obecnie w wątpliwość.
– Nacięcie jest wskazane w kilku konkretnych sytuacjach, takich jak np. problemy z ciasnym kroczem w poprzednich porodach, wyjątkowo duży płód, ochrona główki wcześniaka bądź dziecka w położeniu pośladkowym, poród wspomagany czy zagrożenie życia płodu, które wymaga szybkiego porodu.
– Sam zabieg wykonuje się po uzyskaniu zgody kobiety, a następnie po odkażeniu krocza i podaniu znieczulenia miejscowego. Wykonuje się dwa rodzaje cięcia: boczne lub środkowe. Najczęściej wybiera się cięcie boczne, biegnące pod kątem od pochwy w kierunku odbytu, co pozwala uniknąć ewentualnych infekcji w pobliżu odbytu; taki rodzaj nacięcia zmniejsza też ryzyko pęknięcia. Nacięcia wykonuje się za pomocą nożyczek, a po urodzeniu łożyska zakłada się szwy.
– Obawy przed bólem po nacięciu krocza są częściowo uzasadnione, ponieważ może on towarzyszyć kobiecie, zwłaszcza kilka dni po zabiegu. Jednak przy odpowiedniej higienie rana goi się zwykle w ciągu 1-2 tygodni. Trzeba jednak pamiętać, że głębokie niekontrolowane pęknięcia krocza również są bolesne, wymagają nałożenia szwów, a czasem prowadzą do powstania powikłań.
Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
W następnych punktach Planu Porodu wyrażamy swoje zdanie na temat indukcji porodu oraz cesarskiego cięcia.
– Zastanówmy się, czy zgadzamy się na sztuczne wywołanie porodu i czy zaliczamy do tej kategorii przebijanie pęcherza płodowego. Jeśli wolimy metody naturalne, zaznaczmy, że najpierw chcemy skorzystać właśnie z nich, a indukcja będzie akceptowana tylko przy wyraźnych wskazaniach medycznych.
– Wybierzmy preferowaną metodę indukcji porodu, jeśli będzie konieczność jej zastosowania (czy wolimy np. żel z prostaglandyną od podania oksytocyny?).
– Przemyślmy swój stosunek do porodu przez cesarskie cięcie: czy zależy nam bardzo, by go uniknąć? Możemy zażądać obecności osoby towarzyszącej na sali operacyjnej oraz szybkiego pierwszego kontaktu z dzieckiem lub oddania go od razu po porodzie na ręce osoby towarzyszącej. Zaznaczmy, jeśli chcemy jak najszybciej po porodzie nakarmić noworodka.
Zalety i wady Planu Porodu
Plan Porodu to ważny dokument, dzięki któremu kobieta może w dużym stopniu decydować o tym, jak przebiegnie poród. Możliwość jego przygotowania ma wiele zalet jak m.in.:
– przyczynienie się do zwiększenia poczucia kontroli i uspokojenia kobiety, która wie, że ma wpływ na to, co się dzieje; zwiększenie jej komfortu,
– samo tworzenie Planu Porodu pozwala nie tylko dokładnie przemyśleć pewne kwestie, ale też uzupełnić wiedzę, jeśli będzie to konieczne,
– Plan Porodu może być też pomocny dla osoby towarzyszącej, która będzie wiedziała dokładnie, jak kobieta chce przeżyć poszczególne etapy porodu; osoba ta będzie mogła dopilnować, by wszystko przebiegało zgodnie z planem — będzie mogła być bardziej pomocna.
Należy jednak pamiętać, że nawet najlepszy Plan Porodu posiada pewne wady:
– nie jest w stanie przewidzieć wszystkiego, co może zdarzyć się w trakcie porodu,
– kiedy kobieta nastawi się na bardzo konkretny przebieg porodu, może mieć czasem problem z zaakceptowaniem jakichkolwiek zmian, które mogą okazać się konieczne ze względów medycznych.
Przygotowanie Planu Porodu jest zatem wartościowym rozwiązaniem, zawsze jednak należy być przygotowanym na konieczność wprowadzenia w nim pewnych zmian. Pamiętajmy, że najważniejsze jest bezpieczeństwo, więc w razie wskazań medycznych rodząca musi zastosować się do zaleceń personelu medycznego. Nawet jeśli w Planie Porodu jej preferencje były inne.
Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
Oprócz preferencji dotyczących samego porodu, istnieje też wiele kwestii związanych z tym, co następuje po urodzeniu dziecka.
– Jak widzimy kwestię przecięcia pępowiny? Możemy zaznaczyć, że chcemy, by zrobił to np. nasz partner, albo by zaczekać z tą czynnością, aż pępowina nie będzie tętnić.
– Mamy prawo do dłuższego kontaktu „skóra do skóry” z noworodkiem, użycia ubranek i pieluszek przyniesionych z domu czy nakarmienia noworodka piersią tuż po narodzeniu.
– Zastanówmy się, jak chcemy przeżyć trzeci okres porodu: czy chcemy trzymać w jego trakcie dziecko na rękach lub nakarmić je przed urodzeniem łożyska? Czy wyrażamy zgodę na podanie środków naskurczowych, czy wolimy spróbować urodzić łożysko samodzielnie?
– Kolejne decyzje dotyczą czasu zważenia i zmierzenia dziecka (od razu po porodzie czy po kontakcie „skóra do skóry”?), a także jego oceny w skali Apgar. Należy przemyśleć, czy wolimy, by dziecko przebywało na sali z nami, czy też na sali noworodkowej. Zaznaczmy, czy potrzebować będziemy wsparcia przy pierwszych kąpielach i przewijaniu, czy wolimy poradzić sobie samodzielnie. Wyrażamy też wyraźnie swoje zdanie odnośnie szczepienia w pierwszej dobie czy dokarmiania dziecka bądź podawania mu smoczka.
W Planie Porodu powinny się również znaleźć wszelkie inne istotne informacje np. o naszych chorobach, skłonnościach do omdleń, szczególnych potrzebach itp.11.
10. http://www.rodzicpoludzku.pl
11. Informacje na temat Planu Porodu na podstawie materiałów ze strony http://www.rodzicpoludzku.pl
Samodzielny poród – co zrobić w awaryjnej sytuacji?
W dzisiejszych czasach nieczęsto zdarza się, że poród zaskakuje kobietę, która jest zmuszona urodzić samodzielnie, przed dotarciem do szpitala. Jeżeli jednak tak się wydarzy, każda przyszła mama powinna być na to przygotowana. Kluczowe jest zachowanie spokoju, choć z pewnością nie będzie to łatwe. Na szczęście wiele rodzących kobiet instynktownie przeczuwa, co ma robić, i potrafi się skupić na swoim zadaniu. Jak postępować, gdy poród nas zaskoczy?
– Zapewnijmy sobie odpowiednią pomoc.
Jeżeli w pobliżu nie ma partnera ani nikogo z rodziny, wykonajmy kilka telefonów i poprośmy o pomoc bliską osobę, która znajduje się najbliżej. Nie wstydźmy się prosić o wparcie — może okazać się potrzebne. Kolejnym krokiem powinno być szybkie wykonanie telefonu na pogotowie, wyjaśnienie sytuacji i prośba o przysłanie pomocy. Możemy też skontaktować się z lekarzem prowadzącym czy położną.
– Zadbajmy o odpowiednie warunki.
Kiedy nie mamy pewności, jak szybko nadejdzie pomoc, a poród już się rozpoczął, spróbujmy odpowiednio przygotować miejsce, w którym będzie można urodzić dziecko. Przyda się spora ilość przegotowanej wody, a także ręczniki i miski. W zależności od tego, ile mamy czasu, możemy jeszcze spróbować zabezpieczyć łóżko oraz podłogę koło niego folią, prześcieradłami, ręcznikami bądź kocami. Kładziemy się w tak przygotowanym miejscu; warto też wcześniej się podmyć.
– Spróbujmy zapobiec nagłemu urodzeniu się główki.
Pomoże w tym dyszenie bądź specyficzny sposób oddychania, którego uczy się podczas zajęć w szkole rodzenia. Są to krótkie i kontrolowane oddechy, których celem jest powstrzymanie nagłego urodzenia główki dziecka.
– Zadbajmy o łagodne urodzenie się główki.
Jeżeli nie udaje się powstrzymać rodzenia się główki, a pomoc jeszcze do nas nie dotarła, postarajmy się przytrzymać delikatnie główkę za pomocą palców, by rodziła się stopniowo. Jej nagłe wypadnięcie może być niebezpieczne dla dziecka. Po urodzeniu główki powinno się sprawdzić, czy szyja nie jest owinięta pępowiną. W razie potrzeby spróbować zdjąć pętlę z główki dziecka. Kolejnym krokiem jest usunięcie śluzu oraz płynu owodniowego z ust i nosa noworodka — delikatnie uciskamy boki nosa oraz podbródek.
– Spróbujmy urodzić resztę ciała noworodka.
Zwykle na tym etapie do rodzącej dociera już pomoc. Jeśli tak się nie dzieje, staramy się urodzić ramię — obejmujemy rękoma główkę i łagodnie uciskamy w dół. Gdy uda się urodzić pierwsze ramię, unosimy urodzoną część ciała lekko do góry, kierując ją w stronę spojenia łonowego, dzięki czemu powinno dojść do wydobycia reszty ciała dziecka.
– Zadbajmy o bezpieczeństwo noworodka.
Noworodka szybko owijamy w ręczniki i po zapewnieniu mu bezpiecznej pozycji czekamy na pomoc. Nie musimy samodzielnie przecinać pępowiny, ale jeśli doszło do urodzenia łożyska, unosimy je, by krew płynęła do noworodka12.
12. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
Źródła:
– Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria
– Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r.
– Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, http://www.kbroszko.dominikanie.pl/r_prenatalny.htm
– Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005
– Lipa Michał, Poród fizjologiczny, https://skn-starynki.wum.edu.pl/sites/skn-starynki.wum.edu.pl/files/porod_fizjologiczny.pdf
– Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009
– Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
– Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
– dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
– http://www.rodzicpoludzku.pl
Autor:
Wojtek
„Kiedy zbliża się rozwiązanie, u wielu kobiet nasila się pojawiający się często w II trymestrze spadek koncentracji.”
