32 tydzień ciąży

32 tydzień ciąży to 30 tydzień życia płodowego. Czyli trwa III trymestr i zaczyna się 8 miesiąc ciąży. W tym tygodniu płuca płodu mogą już wejść w ostatnią fazę dojrzewania: okres pęcherzykowy, który potrwa nawet do 8 roku życia dziecka. Gdyby doszło teraz do porodu, płód prawie na pewno poradziłby sobie z samodzielnym funkcjonowaniem, chociaż na początku potrzebowałby jeszcze specjalistycznej opieki. Około 32 tygodnia ciąży niektóre przyszłe mamy mogą cierpieć z powodu rwy kulszowej, a także bezsenności czy puchnięcia stóp i dłoni. Zapewne odczuwają już też dość regularnie bezbolesne skurcze Braxtona-Hicksa, będące przygotowaniem do porodu. Na tym etapie ciąży warto również dowiedzieć się więcej na temat porodu przez cesarskie cięcie. Być może mamy go w planie, a może okaże się konieczny dopiero podczas akcji porodowej — dlatego sprawdź swoją wiedzę na temat wskazań do jego wykonania czy samego przebiegu tego zabiegu. Dowiedz się również, czy istnieją skuteczne naturalne metody przyspieszenia porodu.

1. Jak rozwija się płód w 32 tygodniu ciąży?
2. Jak wygląda płód w 32 tygodniu ciąży?
3. Objawy w 32 tygodniu ciąży
4. Poród przez cesarskie cięcie — co warto o nim wiedzieć?
5. Czy można przyspieszyć poród?

 

Jak rozwija się płód w 32 tygodniu ciąży?

32 tydzień ciąży to 30 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i rozpoczyna się 8 miesiąc ciąży. W tym momencie wszystkie narządy oraz układy płodu są już ukształtowane — większość z nich funkcjonuje samodzielnie, inne są w ostatnich stadiach dojrzewania.

Przyjmuje się, że mniej więcej właśnie w 32 tygodniu ciąży płuca wchodzą w ostatnią fazę dojrzewania i rozpoczyna się okres pęcherzykowy. Na tym etapie na końcu każdego oskrzelika oddechowego znajdują się woreczki końcowe, z których powstaną następnie przewody pęcherzykowe. Nabłonek woreczków końcowych jest bardzo cienki, są one oddzielone od siebie tkanką łączną. To właśnie odpowiednio cienka błona pęcherzykowo-włośniczkowa jest warunkiem do tego, by możliwa była wymiana gazowa — to ona stanowi barierę krew-powietrze¹.

Rozpoczęcie niezależnej wymiany gazowej przez noworodka jest możliwe tylko wtedy, gdy spełnione zostaną konkretne warunki dojrzałości płuc:

– wystarczająca ilość surfaktantu,

– przekształcenie się płuc w narząd służący do wymiany gazowej,

– także wykształcenie dwóch równoległych układów krążenia: płucnego oraz układowego.

Warto pamiętać, że aż ok. 95% dojrzałych pęcherzyków powstaje już po urodzeniu². Płuca dziecka są w pełni dojrzałe dopiero mniej więcej w okolicach jego 8 urodzin — dlatego właśnie małe dzieci tak często cierpią z powodu różnego rodzaju chorób układu oddechowego³.

– Dopóki płód przebywa w macicy, pęcherzyki pierwotne przypominają niewielkie zgrubienia, zlokalizowane na ścianach przyszłych przewodów pęcherzykowych oraz oskrzelików.

– U noworodka dochodzi do rozprężenia płuc oraz powiększenia się pęcherzyków pierwotnych. Kluczowe dla zwiększenia się rozmiaru płuc jest jednak przede wszystkim powstawanie zawiązków nowych pęcherzyków oraz większej liczby oskrzelików oddechowych. U donoszonego noworodka występuje mniej więcej 150 milionów pęcherzyków pierwotnych. To o połowę mniej niż w przypadku dorosłego — liczba ta zostanie osiągnięta między 3 a 8 rokiem życia dziecka.

Aby płuca mogły rozwijać się we właściwy sposób, klatka piersiowa płodu musi być na tyle duża, by zapewnić im możliwość swobodnego wzrostu. Konieczna jest też właściwa ilość płynu owodniowego oraz występowanie ruchów oddechowych u płodu. Podczas napowietrzenia płuc po porodzie, znajdujący się w nich do tej pory płyn zostanie zastąpiony powietrzem.

Organizm pozbywa się go przez:

– usunięcie do naczyń chłonnych,

– usunięcie do naczyń włosowatych, a także tętnic oraz żył płucnych,

– usta oraz nos; w czasie porodu waginalnego klatka piersiowa jest uciskana przez kanał rodny kobiety, co ułatwia usuwanie płynu⁴.

W najbliższym czasie będzie wzrastać przede wszystkim waga płodu. Dzięki gromadzeniu tkanki tłuszczowej będzie on mógł odpowiednio regulować temperaturę ciała. Obecności tkanki tłuszczowej zawdzięcza swoją coraz większą gładkość skóra płodu, która jeszcze do niedawna była mocno pomarszczona. Teraz jest już jednak gładka, pokryta coraz grubszą warstwą mazi płodowej. Kości czaszki płodu są nadal elastyczne i miękkie⁵.

Ze względu na zwiększające się wymiary ciała, w ostatnich tygodniach ciąży aktywność płodu jest nieco niższa

Wynika to po prostu z coraz bardziej ograniczonej przestrzeni. Rytm dobowy dziecka jest już w miarę stały, na tym etapie śpi ono przez ok. 90-95% czasu. Chociaż rytm dobowy jest kwestią indywidualną, najczęściej wzmożona aktywność płodu jest zauważalna ok. 3-5 rano. Sytuację może wyjaśniać fakt, że mniej więcej w tych godzinach spada poziom stężenia hormonów steroidowych w organizmie matki⁶.

Problemy z rozwojem płuc płodu
Rozwój płuc płodu to ważny czynnik, umożliwiający samodzielne oddychanie po porodzie. Istnieje wiele problemów, które mogą wpłynąć na przebieg tego skomplikowanego i długotrwałego procesu.

– Zespół niedomogi oddechowej: to nazywane również zespołem błon szklistych schorzenie, objawiające się bardzo krótkim i męczącym oddychaniem u noworodków (często problem ten dotyczy wcześniaków). Przyczyną powstania zespołu niedomogi oddechowej jest głównie brak wystarczającej ilości surfaktantu. Wypełnienie płuc powietrzem jest w tej sytuacji niedostateczne, a w pęcherzykach znajduje się tzw. błona szklista. Ten płyn z wysoką zawartością białka powstaje z uszkodzonego nabłonka płuc płodu oraz różnych obecnych w układzie krążenia substancji. Szacuje się, że aż 30% różnych chorób dotykających noworodki ma związek właśnie z wystąpieniem tego zespołu. Jego przyczyny nie są do końca jasne — z pewnością za niedobór surfaktantu odpowiadać może niedotlenienie płodu, a także zaburzenia hormonalne.
– Hipoplazja płuc, czyli niedorozwój płuc: często związana jest z wystąpieniem wrodzonej przepukliny przeponowej. Na skutek pojawienia się przepukliny płuca są uciskane, co prowadzi do istotnego zmniejszenia ich objętości. W wielu przypadkach kończy się to niewydolnością płuc, które są w tej sytuacji zbyt słabo rozwinięte.
– Małowodzie: czyli zbyt mała ilość płynu owodniowego, często prowadzić może do opóźnienia rozwoju płuc — mowa tu zwłaszcza o ciężkim lub przewlekłym małowodziu. Dzieje się tak dlatego, że przy niewystarczającej ilości płynu owodniowego ściana macicy może uciskać klatkę piersiową płodu.
Źródło: Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner

Ważnym aspektem życia prenatalnego jest kształtowanie się odruchów wrodzonych, które są automatycznymi, natychmiastowymi reakcjami mięśniowymi, które rozwinęły się w toku ewolucji, mając skutecznie chronić nas przed zagrożeniem.

Powstają one na różnych etapach ciąży np. odruch:

– chwytania: 2-4 miesiąc,

– połykania: 4-8 miesiąc,

– Moro, nazywany też odruchem obejmowania, pojawiający się jako reakcja na silne bodźce (np. hałas, nagły ruch): 8-9 miesiąc⁷.

1, 2. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
3. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
4. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner
5, 6. Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria
7. Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, http://www.kbroszko.dominikanie.pl/r_prenatalny.htm

 

Jak wygląda płód w 32 tygodniu ciąży?

W 32 tygodniu ciąży płód ma około 28 cm (CRL) i waży mniej więcej 1700 gramów. Jego długość stopy (FL) to ok. 63 mm⁸.

Charakterystyczne na tym etapie ciąży jest tracenie meszku płodowego, który wcześniej pokrywał niemal całe ciało płodu. Teraz jest go coraz mniej, a do porodu pozostanie on jedynie w kilku miejscach, głównie na ramionach lub plecach. Jednocześnie przybywa mazi płodowej, dlatego wcześniaki są po urodzeniu „białe”.

Płód ma już prawie docelowe proporcje, głowa stanowi teraz niewiele ponad ¼ całego ciała. Oczy dość często zamykają się i otwierają. Dziecko staje się coraz pulchniejsze, również twarz stopniowo zaokrągla się. Skóra jest grubsza, gładsza i zaróżowiona — na tym etapie prawie całkowicie traci już przezroczystość. Paznokcie dłoni są teraz długie, zakończył się też proces formowania paznokci paluchów⁹.

8, 9. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner

 

Objawy w 32 tygodniu ciąży

W 32 tygodniu ciąży dno macicy znajduje się ok. 32 cm od spojenia łonowego, czyli wysokość dna macicy wynosi mniej więcej 12 cm od pępka¹⁰. Wiele kobiet może już zaobserwować spłaszczenie pępka, wynikające z tak znacznego powiększenia się brzucha. Większość przyszłych mam boryka się na tym etapie ciąży także z rozstępami oraz świądem skóry brzucha, wynikającym z jej rozciągania i suchości. Czasami na skórze widoczne są ogniska suchej i łuszczącej się skóry, a świąd dotyczyć może nie tylko brzucha, lecz także stóp oraz wewnętrznej strony dłoni. Zazwyczaj nie jest to niczym niepokojącym, jednak wyjątkowo nasilony świąd może świadczyć o wystąpieniu cholestazy ciążowej, warto więc skonsultować się z lekarzem¹¹.

Czym są swędzące ogniska pokrzywkowe?
Skóra podczas ciąży narażona jest na pojawienie się różnego rodzaju zmian czy podrażnień. Na szczęście większość z nich nie stwarza zagrożenia dla matki czy płodu, choć potrafią powodować spory dyskomfort. Uczuleniem charakterystycznym dla ciąży są tzw. swędzące ogniska pokrzywkowe, które powodują dość silne swędzenie skóry. Co warto o nich wiedzieć?

– Swędzące ogniska pokrzywkowe przypominają wyglądem czerwonawe wykwity bądź wysypkę.
– Pojawiają się w zaawansowanej ciąży.
– Na początku możemy zwykle zaobserwować je na brzuchu, a później także na nogach, rękach, plecach czy klatce piersiowej (mogą się rozprzestrzeniać).
– Ogniska pokrzywkowe nie są groźne, jednak silny świąd należy skonsultować z lekarzem, by wykluczyć cholestazę ciążową.
– Uczulenie ustępuje po porodzie — nawet kilka godzin po jego zakończeniu. Dlatego zwykle nie stosuje się leczenia farmakologicznego, chociaż w cięższych przypadkach lekarz może zalecić krótkoterminowe leczenie sterydami.
Źródło: dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007

W tak zaawansowanej ciąży czymś całkowicie normalnym jest poczucie niezdarności i ociężałości. Duży brzuch może ograniczać ruchy czy widoczność np. podczas wchodzenia po schodach, dlatego warto zwolnić tempo poruszania się, by ograniczyć ryzyko upadku. Sporym problemem jest zatrzymywanie wody i puchnięcie np. stóp i palców dłoni — jest to dokuczliwe zwłaszcza latem, w trakcie upałów. Możemy zrezygnować tymczasowo z noszenia pierścionków oraz obcisłych ubrań¹².

Silne zmęczenie na ostatnim etapie ciąży, a także wyraźne zmiany w wyglądzie i uczucie ociężałości to częste przyczyny spadku nastroju w III trymestrze. Dodatkowym czynnikiem jest lęk przed porodem oraz obawy o to, jak poradzimy sobie w nowej roli. Nie można też zapomnieć o zmianach hormonalnych, nasilających rozchwianie emocjonalne. Pamiętajmy, że silne reakcje emocjonalne w tym momencie są w pełni naturalne. Postarajmy się unikać stresujących sytuacji, zadbać o odpoczynek i relaks.

Nie zapominajmy, że:

– silny stres może przyczynić się do przedwczesnego porodu,

– dziecko w macicy odbiera nastroje matki, a silny stres może mieć negatywny wpływ na jego stan psychiczny¹³.

Czym są swędzące ogniska pokrzywkowe?
Skóra podczas ciąży narażona jest na pojawienie się różnego rodzaju zmian czy podrażnień. Na szczęście większość z nich nie stwarza zagrożenia dla matki czy płodu, choć potrafią powodować spory dyskomfort. Uczuleniem charakterystycznym dla ciąży są tzw. swędzące ogniska pokrzywkowe, które powodują dość silne swędzenie skóry. Co warto o nich wiedzieć?
– Swędzące ogniska pokrzywkowe przypominają wyglądem czerwonawe wykwity bądź wysypkę.
– Pojawiają się w zaawansowanej ciąży.
– Na początku możemy zwykle zaobserwować je na brzuchu, a później także na nogach, rękach, plecach czy klatce piersiowej (mogą się rozprzestrzeniać).
– Ogniska pokrzywkowe nie są groźne, jednak silny świąd należy skonsultować z lekarzem, by wykluczyć cholestazę ciążową.
– Uczulenie ustępuje po porodzie — nawet kilka godzin po jego zakończeniu. Dlatego zwykle nie stosuje się leczenia farmakologicznego, chociaż w cięższych przypadkach lekarz może zalecić krótkoterminowe leczenie sterydami.
Źródło: dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007

Ze względu zarówno na charakterystyczne dla III trymestru dolegliwości fizyczne, jak i na silne odczucia emocjonalne, wiele przyszłych mam doświadcza problemów ze snem. Mogą im towarzyszyć:

– bezsenność,

– dziwne sny,

– trudności ze znalezieniem wygodnej pozycji,

– konieczność częstego wstawania do toalety, ze względu na uciskanie pęcherza moczowego przez macicę,

– wybudzanie w nocy czy nad ranem ze względu na odczuwalne silnie ruchy płodu.

Na pewno warto poszukać odpowiedniej pozycji. Na tym etapie zwykle najwygodniejsze jest spanie na boku. Górną nogę zginamy w kolanie i umieszczamy na poduszce (powinna ona znajdować się pomiędzy nogami). Możemy też sięgnąć po specjalną poduszkę ciążową w kształcie litery „C”. Pamiętajmy, że niewskazane jest spanie na plecach, ze względu na to, że spowoduje to uciskanie żył przez macicę¹⁴.

Dolegliwości bólowe dolnego odcinka pleców pojawiają się zwykle około połowy ciąży, jednak w ciąży zaawansowanej są one zdecydowanie bardziej nasilone. W ostatnich miesiącach ciąży pojawić się może również rwa kulszowa, objawiająca się ostrym bólem w dolnej części pleców, promieniującym do pośladków i nóg.

– Rwa kulszowa może objawiać się bólem ciągłym lub pojawiającym się cyklicznie.

– Towarzyszyć jej mogą takie objawy jak drętwienie, mrowienie, ból czy uczucie pieczenia.

– Wyjątkowo duże nasilenie bólu może świadczyć o wypadnięciu dysku, dlatego nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.

– Ponieważ rwa kulszowa powodowana jest uciskaniem nerwu kulszowego przez główkę dziecka, pomocna może być zmiana pozycji czy ćwiczenia ruchów bioder, a także ćwiczenia rozciągające¹⁵.

W przypadku nasilenia bólu spowodowanego dysfunkcją spojenia łonowego, pomocne może być:

– stosowanie zimnych okładów,

– odpoczynek na specjalnej piłce do ćwiczeń,

– unikanie siedzenia w rozkroku,

– dążenie do trzymania kolan razem; pomocne może być też wykonywanie stopami okrężnych ruchów w tej pozycji¹⁶.

Wśród innych objawów, występujących często w 32 tygodniu ciąży, wymienić można m.in.:

– zawroty głowy, uderzenia gorąca czy palpitacje serca,

– trudności z oddychaniem, zadyszkę, ból żeber,

– zgagę, zaparcia i niestrawność,

– wyciek siary z brodawek sutkowych,

– większą ilość wydzieliny pochwowej,

– przebarwienia skórne,

– skurcze Braxtona-Hicksa,

– zespół cieśni nadgarstka,

– spadek libido,

– żylaki, również żylaki odbytu¹⁷.

Nie zapomnij o badaniach!
Uwaga! To ostatni moment na wykonanie badań, które powinny być przeprowadzone między 27 a 32 tygodniem ciąży.
Wśród obowiązkowych znajduje się USG, a także badanie moczu, morfologia krwi, przeciwciała odpornościowe anty Rh, pomiar ciśnienia i wagi ciała, badanie wysokości dna macicy i ocena ruchu płodów. Zalecane jest też badanie pH wydzieliny pochwowej.
Źródło: www.badaniaprenatalne.pl

10. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r.
11. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
12. Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009
13, 14, 15, 16. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
17. Objawy zebrane na podstawie wszystkich źródeł

 

Poród przez cesarskie cięcie – co warto o nim wiedzieć?

Chociaż świadomość społeczeństwa w tematach związanych z ciążą i porodem wciąż wzrasta, to temat cesarskiego cięcia nadal wywołuje wiele emocji. Część kobiet w ciąży odczuwa presję, by urodzić siłami natury, a tzw. „cesarka” staje się dla nich źródłem wstydu. Takie myślenie jest zupełnie nieuzasadnione — pamiętajmy, że priorytetem jest bezpieczeństwo dziecka i matki, dlatego czasem cesarskie cięcie okazuje się najlepszym rozwiązaniem. Z pewnością nie należy odczuwać wyrzutów sumienia ze względu na wybór tej formy porodu. Warto też zawczasu dowiedzieć się więcej na jej temat, by wiedzieć, czego można się spodziewać. Poniżej odpowiedzi na kilka podstawowych pytań.

Czy cesarskie cięcie planuje się wcześniej?

Najczęściej poród przez cesarskie cięcie jest zaplanowany na wcześniejszym etapie ciąży. Dzieje się tak, kiedy istnieją przeciwwskazania do porodu waginalnego ze względu na stan płodu czy stan kobiety. Zdarza się jednak, że decyzja o takiej formie porodu zapada już wtedy, gdy poród się rozpocznie. Dzieje się tak, gdy dojdzie do jakiegoś nagłego przypadku lub poród nie przebiega tak, jak powinien.

Jakie są wskazania do planowanego cesarskiego cięcia?

Cesarskie cięcie zaleca się w każdej sytuacji, kiedy poród waginalny może być ryzykowny dla matki i/lub dziecka. Niekoniecznie musi to oznaczać, że nie ma możliwości urodzenia naturalnie — jednak wiązałoby się to z większym ryzykiem. O takiej sytuacji możemy często mówić w przypadku:

– ciąży mnogiej,

– łożyska przodującego,

– niewydolności nerek, serca czy płuc u matki,

– cukrzycy matki,

– stanu przedrzucawkowego,

– wysokiego ciśnienia krwi matki,

– gdy częścią przodująca płodu są pośladki lub inna nietypowa część ciała¹⁸,

– gdy płód jest ułożony w macicy w nietypowy sposób np. poprzecznie¹⁹.

Jakie są wskazania do nieplanowanego cesarskiego cięcia?

– Niewystarczający postęp porodu,

– zagrożenie życia płodu,

– wypadnięcie pępowiny,

– inne nieprzewidziane wcześniej zdarzenia, mające miejsce już w trakcie porodu.

Wskazania do cesarskiego cięcia według Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
Można podzielić je na grupy różniące się między sobą stopniem pilności przeprowadzenia operacji.

Czy cesarskie cięcie jest bezpieczne?

W dzisiejszych czasach cesarskie cięcie jest zwykle bezpieczne zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Ewentualne ryzyko związane jest głównie z:

– pojawieniem się problemu dotyczącego matki czy dziecka, który do tej pory nie był odkryty,

– wykonywaniem cesarskiego cięcia „na szybko”, np. przy konieczności ratowania życia matki czy dziecka,

– czynnikami związanymi z matką: ryzyko zwiększają m.in. nadwaga, palenie papierosów czy choroba wieńcowa.

Dokonując porównania z komplikacjami po porodzie pochwowym, po cesarskim cięciu można zwykle stwierdzić:

– nieznacznie wyższe ryzyko krwawienia poporodowego,

– nieznacznie wyższe ryzyko zapalenia błony śluzowej macicy oraz układu moczowego,

– konieczność dłuższego pobytu w szpitalu i powrotu do formy,

– nieco wyższe ryzyko przyjęcia na oddział intensywnej opieki medycznej.

Ryzyko depresji poporodowej czy bólu przy stosunku po 3 miesiącach po porodzie jest takie samo, jak przy porodzie waginalnym. Mniejsze jest ryzyko nietrzymania moczu oraz wypadnięcia macicy w przyszłości²⁰.

Jak wygląda przygotowanie do porodu przez cesarskie cięcie?

Cesarskie cięcie to zabieg chirurgiczny, musi więc zostać przeprowadzony w odpowiednich warunkach, na sali operacyjnej.

– Konieczne jest zdjęcie pierścionków, zmycie makijażu oraz lakieru do paznokci.

– Często partner może być obecny na sali, musi jednak założyć specjalną odzież ochronną. Jeżeli cesarskie cięcie nie było planowane i konieczne jest nagłe działanie, partner czasami musi poczekać za drzwiami, ponieważ najważniejsze jest bezpieczeństwo.

– Na sali, oprócz lekarza przeprowadzającego zabieg, mogą znaleźć się takie osoby jak anestezjolog, asystent, osoby odpowiedzialne za obsługę narzędzi, położna, pediatra, salowa czy studenci medycyny (jeśli kobieta wyraża na to zgodę).

– Przed rozpoczęciem zabiegu podłącza się kroplówkę.

– Podczas przygotowania do zabiegu goli się włosy łonowe znajdujące się w miejscu cięcia, a podbrzusze smaruje się płynem o właściwościach antyseptycznych. Całe podbrzusze oraz nogi pozostają przykryte za pomocą specjalnych sterylnych prześcieradeł, poza samym miejscem cięcia. Wszystko zostaje osłonięte w taki sposób, by kobieta nie widziała przebiegu operacji (chyba, że wyraźnie sobie tego życzy).

W jakim znieczuleniu przeprowadza się cesarskie cięcie?

Najczęściej wykonuje się znieczulenie zewnątrzoponowe bądź tzw. blokadę kręgosłupa. To rozwiązanie powoduje, że kobieta jest znieczulona mniej więcej od połowy klatki piersiowej w dół, co pozwala nie odczuwać bólu, a jednocześnie pozostać świadomą podczas porodu. Sporadycznie stosuje się znieczulenie ogólne, czyli narkozę — dotyczy to głównie sytuacji, kiedy dziecko musi zostać urodzone natychmiast²¹. Lekarz może również założyć cewnik moczowy, dzięki czemu w trakcie zabiegu pęcherz pozostanie pusty, a po zabiegu uniknie się konieczności korzystania z toalety²².

Jak wygląda sam zabieg?

Podczas porodu przez cesarskie cięcie lekarz wykonuje nacięcie, przecinając skórę podbrzusza, tkankę tłuszczową, włókna, tkankę mięśniową, a w końcu macicę. Doprowadza do otwarcia macicy, z której wylewa się płyn owodniowy, który zwykle jest już ze względów praktycznych częściowo odsączony. Po sprawdzeniu położenia dziecka, chirurg z pomocą asystenta (który może delikatnie ucisnąć macicę) delikatnie wyciąga główkę dziecka, od razu oczyszczając jego usta i nos z mazi płodowej i płynu owodniowego. Następnie wyciągnięta zostaje reszta ciała.

Jak wygląda nacięcie?

Obecnie najczęściej wykonuje się nacięcie tzw. niskie poprzeczne, czyli przebiegające wzdłuż podstawy niższej części macicy, zaraz nad spojeniem łonowym. Tkanka jest tam dość cienka i szybko się goi, przez co jest duża szansa, że kobieta będzie mogła w przyszłości urodzić naturalnie.

Rzadziej stosowane są 2 inne cięcia:

– klasyczne: polega na wykonaniu pionowego cięcia w wyższej części macicy, a po jego wykonaniu niezalecany jest poród waginalny, gdyż dojść może do pęknięcia nacięcia; to rozwiązanie stosuje się czasem np. przy łożysku przodującym czy mięśniakach macicy,

– niskie pionowe: to cięcie pionowe wykonywane w niższej części macicy, podobnie jak cięcie niższe poprzeczne umożliwia spróbowanie w przyszłości rodzenia siłami natury²³.

Czy po cesarce możliwy jest w przyszłości poród naturalny?
Wiele kobiet zadaje sobie pytanie, czy po jednym porodzie przez cesarskie cięcie możliwe będzie w przyszłości urodzenie siłami natury. Dawniej nie było to raczej możliwe, ponieważ cięcia wykonywane były w sposób, który osłabiał mięśnie macicy. Obecnie zazwyczaj stosuje się inny rodzaj cięcia. Czy oznacza to, że można będzie urodzić naturalnie?
– Jeżeli powodem cesarskiego cięcia nie był żaden stały czynnik, to szansa powodzenia przy porodzie waginalnym wynosi aż 70%.
– Jeżeli kobieta rodziła już naturalnie, szansa wzrasta aż do 87-90%.
– Musimy pamiętać, że mimo sporej szansy powodzenia, ryzyko pęknięcia macicy u kobiety po cesarskim cięciu jest wyższe. Ryzyko to wzrasta jeszcze bardziej, jeśli poród był indukowany.
– Warto jednak wiedzieć, że mitem jest, że kobieta może urodzić przez cesarskie cięcie tylko dwa razy — ilość urodzeń przez „cesarkę” jest nieograniczona.
Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016

Co dzieje się po urodzeniu dziecka?

Podobnie jak po porodzie siłami natury, konieczne jest zaciśnięcie i przecięcie pępowiny, a także kontrola dziecka przez położną, oczyszczenie go i dokonanie oceny w skali Apgar. Ostatnim etapem będzie urodzenie łożyska, po podaniu zastrzyku z substancją pobudzającą skurcze macicy. Zabieg kończy się dokładnym oczyszczeniem kanału macicy oraz założeniem szwów. Cały zabieg trwa około godziny.

Kiedy konieczne jest cięcie klasyczne?
Większość kobiet wolałaby zapewne uniknąć cięcia klasycznego, które nie daje niemal żadnych szans na urodzenie siłami natury w przyszłości. Czasem jednak jest to jedyne odpowiednie rozwiązanie.
– Cięcie klasyczne stosuje się np. w przypadku dzieci urodzonych przed 30 tygodniem ciąży, ponieważ wyciągnięcie małego i delikatnego wcześniaka przez wąskie cięcie poprzeczne mogłoby być zbyt ryzykowne i traumatyczne.
– Kolejnym powodem zastosowania cięcia pionowego mogą być np. włókniaki lub zrosty macicy, utrudniające dostęp do jej dolnej części.
Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016

Dlaczego liczba cesarskich cięć znacząco wzrosła w ostatnich latach?

Niektóre kobiety obawiają się, że lekarze mogą namawiać je do cesarskiego cięcia bez wyraźnych powodów. Czasami sugerują się danymi, mówiącymi o tym, że w ostatnich latach liczba cesarskich cięć wzrasta. Warto wiedzieć, z czego wynikają te statystyki:

– dzięki postępowi medycznemu często w ciążę zachodzą kobiety, które dawniej nie mogłyby mieć dzieci — nie zawsze jednak mogą urodzić siłami natury,

– diagnostyka prenatalna oraz opieka przedporodowa i porodowa są dziś na znacznie wyższym poziomie niż kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu; pozwala to na wczesne wykrywanie wad oraz eliminowanie ryzyka powikłań, co przyczynia się nieraz do podjęcia decyzji o porodzie przez cesarskie cięcie,

– zmiany zachodzące w społeczeństwie i w postrzeganiu ciąży: część kobiet uważa, że ma prawo wybrać, w jaki sposób urodzi dziecko; warto jednak dodać, że cesarskie cięcie na życzenie nie jest zalecane, ponieważ jako zabieg chirurgiczny wiąże się zawsze z ryzykiem²⁴.

19. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
20. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
21. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
21. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
22. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016
23. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007
24. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016

 

Czy można przyspieszyć poród?

Wiele kobiet zastanawia się, czy istnieją jakieś sposoby pozwalające przyspieszyć poród. Należy zaznaczyć, że chodzi tu o metody naturalne, a nie indukcję, czyli sztuczne wywołanie porodu, które stosuje się np. w przypadku ciąży przenoszonej.

Trzeba wyraźnie podkreślić, że żadne naturalne metody usprawniające rozpoczęcie porodu nie zostały do tej pory potwierdzone naukowo. Na szczęście większość prób wpływania na termin porodu nie niesie ze sobą żadnego ryzyka. Należą do nich m.in.:

– aktywność fizyczna: oczywiście umiarkowana i niewywołująca zbytniego obciążenia; np. spacerowanie może powodować, że główka dziecka przesunie się niżej, naciskając mocniej na szyjkę macicy,

– uważa się, że pikantne potrawy czy niewielka ilość oleju rycynowego mogą przyspieszyć poród przez pobudzenie silniejszych ruchów jelit; oczywiście brak jest dowodów na tę tezę,

– wśród wielu osób panuje przekonanie, że seks bez zabezpieczenia może przyspieszyć akcję porodową; prawdopodobnie wynika ono z faktu, że w męskim nasieniu znajduje się prostaglandyna, czyli substancja podobna do tej znajdującej się w niektórych czopkach wywołujących poród; pamiętajmy, że przy jakichkolwiek powikłaniach seks w zaawansowanej ciąży jest niewskazany.

Wyjątkową ostrożność należy zachować przy stymulowaniu sutków. To kolejna tradycyjna metoda, mająca na celu przyspieszanie porodu. Przy masowaniu brodawek sutkowych uwalniana jest bowiem oksytocyna, działająca stymulująco na macicę. Decydując się na to rozwiązanie, pamiętajmy, że:

– może się zdarzyć, że stymulowanie sutków doprowadzi do wystąpienia zbyt częstych skurczów macicy, co stwarza zagrożenie dla kobiety i dziecka,

– skuteczność tej metody jest wątpliwa ze względu na fakt, że skurcze trwają zwykle tylko w do czasu zakończenia stymulacji sutków, a do tego stymulacja taka musiałaby trwać około godziny i być powtarzana kilka razy dziennie²⁵.

25. Na podstawie Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 i dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007

---

Źródła:

– Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria

– Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r.

– Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, http://www.kbroszko.dominikanie.pl/r_prenatalny.htm

– Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005

– Lipa Michał, Poród fizjologiczny, https://skn-starynki.wum.edu.pl/sites/skn-starynki.wum.edu.pl/files/porod_fizjologiczny.pdf

– Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009

– Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner

– Poręba Ryszard, Jędrzejko Maciej, Poręba Aneta, Sioma-Markowska Urszula, Wskazania do cięcia cesarskiego, http://www.ptmp.com.pl/png/png1z1_2008/png11-3.pdf

– Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016

– dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007

– www.badaniaprenatalne.pl

---

Autor: